Zaufanie w pracy – zasób najwyższej potrzeby

Zaufanie jest istotnym zasobem w kontekście funkcjonowania społeczeństwa, ale również bezpiecznego i efektywnego wykonywania pracy. Szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy praca wykonywana jest w ramach nowych form organizacji, w międzynarodowych korporacjach, o skomplikowanej strukturze organizacyjnej, w silnie heterogenicznej i anonimowej grupie współpracowników, kiedy pojawia się niepewność jednostki wobec działań współpracowników. W tym kontekście niepokoją wyniki badań, wykazujące bardzo niski poziom zaufania wśród mieszkańców Polski.

Zmiany na rynku pracy

Współczesny rynek pracy wymaga od pracowników dużej dozy wzajemnego zaufania. Przede wszystkim dlatego, że w obecnych czasach wręcz niemożliwe jest wykonywanie pracy w zupełnym odizolowaniu od społeczeństwa (aczkolwiek możliwy jest brak kontaktu współpracowników twarzą w twarz). Zdecydowana większość współczesnej pracy zawodowej jest zatem zdarzeniem społecznym i jako takie odbywa się w ramach ustalonych stosunków społecznych, a więc zgodnie z obowiązującymi normami i wzorcami zachowań, regulującymi działania uczestników relacji i wyznaczającymi ich uprawnienia oraz obowiązki. Pomimo wyraźnego określenia normatywnego, praca zawodowa jak każda relacja społeczna, wymaga od uczestników pewnego stopnia zaufania, które pozwala mieć wzajemne przekonanie, że partnerzy relacji podzielają postrzeganie uprawnień i obowiązków wynikających z pełnionych ról.

Wzajemne zaufanie współpracowników stało się jeszcze ważniejszym niż kiedyś zasobem ze względu na dynamiczne zmiany warunków wykonywania pracy. Dzisiejsza praca zawodowa odbywa się w skomplikowanym i mało transparentnym otoczeniu społeczno-organizacyjnym, w bardzo zróżnicowanej i anonimowej grupie współpracowników oraz w warunkach nowoczesnych form społecznych, takich jak społeczeństwo masowe oraz nasilaj¹ce się globalne zależności. Współcześni pracownicy coraz częściej wykonuję swoją działalność zawodową w ramach międzynarodowych korporacji, o skomplikowanej, kosmopolitycznej strukturze i w ramach nowych form organizacji pracy – fundraisingu, crowdsourcingu, zdalnej pracy lub usługi B2B. W efekcie tych zmian na rynku pracy wzrasta niepewność jednostki wobec działań współpracowników, poczucie zagubienia oraz obawa o negatywne konsekwencje nowych rozwi¹zań organizacyjnych i technicznych

Zaufanie – kluczowy czynnik w pracy

Badania wykazały, że zaufanie stanowi fundament bezpieczeństwa pracy, wywierając pośredni wpływ na kluczowe czynniki organizacji bhp w przedsiębiorstwie, w tym przede wszystkim te, które wpływają na zaangażowanie pracowników w bezpieczeństwo – przywództwo i klimat bezpieczeństwa. Zaufanie pracowników wzmacnia lub ogranicza działania kierownictwa w obszarze bhp, w taki sposób, że nieufni pracownicy niechętnie reagują na wszelkie działania liderów w obszarze bhp, podważając ich zasadność, są rzadziej skłonni do podejmowania samodzielnej interwencji, częściej kwestionują przepisy i zasady bhp. Z drugiej jednak strony literatura przedmiotu dowodzi również, że zbyt wysoki poziom zaufania może być szkodliwy dla zachowania bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie.

Czynniki społeczno-demograficzne

Zaufanie zależy od wybranych cech społeczno-demograficznych. W Polsce najniższe zaufanie mają osoby w złej sytuacji życiowej – mające trudności w odnalezieniu się na rynku pracy lub trwale z tego rynku pracy wykluczone, mniej zarabiające, z niższym wykształceniem, pozostające w konflikcie małżeńskim, wykonujące prace w gorszych warunkach i mniej płatne. Co więcej, osoby o niskim zaufaniu częściej stwierdzały, że wykonują pracę zawodową, która zagraża ich życiu lub zdrowiu, a jednocześnie częściej się do tej pracy „nie przykładają” lub wykonują ją tylko dla pieniędzy lub awansu.

Źródło: materiały CIOP i PIB

Zobacz też: