Słownik i Quiz BHP
Najpopularniejsze
- KWALIFIKACJA BUDYNKÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI
- ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
- CZYNNIKI FIZYCZNE (szkodliwe lub uciążliwe)
- NIUTON (N)
- GRUPY POŻARÓW
- CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE
- MIKROKLIMAT GORĄCY
- MIKROKLIMAT ZIMNY
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE NATĘŻENIE (NDN) fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh)
RADA NORMALIZACYJNA
– działa przy PKN. Jej kadencja trwa 4 lata. Rada akceptuje coroczne sprawozdania z działalności PKN, składane przez Prezesa PKN. Do zadań Rady należy także wydawanie opinii, w szczególności dotyczących: 1) stanu i kierunków rozwoju normalizacji, 2) wniosków o powołanie i odwołanie komitetów technicznych, 3) przepisów wewnętrznych PKN dotyczących opracowywania dokumentów normalizacyjnych, 4) projektów dokumentów normalizacyjnych, w […]
RADA OCHRONY PRACY
– organ nadzoru nad działalnością Państwowej Inspekcji Pracy. W skład Rady wchodzi 30 członków, w tym przewodniczący, zastępcy przewodniczącego, sekretarz i członkowie, których powołuje i odwołuje Marszałek Sejmu. Kadencja Rady trwa cztery lata. Członkowie Rady pełnią obowiązki do dnia powołania nowych członków. Członków Rady powołuje się spośród posłów, senatorów i kandydatów zgłoszonych przez Prezesa Rady […]
RAMPA
– pomost z desek, betonu, sztuczny nasyp, umożliwiający przeładunek towarów. Według Słownika Języka Polskiego, PWN, 1981 r.
RANA
– 1) urazowe uszkodzenie tkanki, połączone z przerwaniem skóry lub błony śluzowej. W zależności od przedmiotu uszkadzającego oraz stopnia uszkodzenia rozróżniamy rany: cięte, tłuczone, kłute, szarpane, postrzałowe. Według B. Rączkowski, Bhp w praktyce, ODDK Gdańsk 2009 r.; 2) każde uszkodzenie (również spowodowane zabiegiem chirurgicznym) powierzchni skóry (lub innego narządu) obejmujące przerwanie jej ciągłości. Według R.M. […]
RATOWNIK MEDYCZNY
– osoba, która: 1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych; 2) posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu; 3) wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykonywania tego zawodu i złożyła oświadczenie o następującej treści: „Oświadczam, że władam językiem polskim w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu ratownika medycznego”, z zastrzeżeniem […]
RAŻĄCE NIEDBALSTWO
– zachodzi wówczas, gdy poszkodowany pracownik podejmuje działania z naruszeniem przepisów o ochronie zdrowia i życia, chociaż mógł i powinien był przewidzieć grożące mu niebezpieczeństwo, które zwykle występuje w danych okolicznościach faktycznych, co dla każdego człowieka o przeciętnej przezorności jest oczywiste. Rażące niedbalstwo zachodzi również wówczas, gdy pracownik przejawia brak staranności, jakiej można się domagać […]
REACH
– System REACH opiera się na trzech filarach: a) Registration – rejestracja, b) Evaluation – ocena, c) Autorisation of CHemicals – udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów. Rozporządzenie REACH nie wymaga implementacji do polskiego prawa, a jego postanowienia zaczęły obowiązywać wszystkie 25 państw członkowskich UE z dniem jego wejścia w życie tj. 1 czerwca 2007 r. […]
REANIMACJA
– przywrócenie do życia osoby znajdującej się w stanie śmierci pozornej lub klinicznej przez zastosowanie zabiegów pobudzających czynności serca, układu krążenia i oddychania. Według Słownika Języka Polskiego, PWN, 1981 r.
RECYKLING
–rozumie się przez to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach; obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego (recykling organiczny), ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk Według ustawy […]
RECYKLING ORGANICZNY
– rozumie się przez to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach; obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego (recykling organiczny), ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk Według […]
RĘCZNE PRACE TRANSPORTOWE
– jest to każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przed-miotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: uno-szenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych […]
REGULAMIN PRACY
– podstawowy akt prawa pracy o charakterze organizacyjno–porządkowym, obowiązujący u konkretnego pracodawcy, ustalający organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników. Wprowadzany jest w przypadku zatrudnienia przez pracodawcę 50 i więcej pracowników. Powinien ustalać w szczególności: organizację pracy, warunki przebywania pracowników na terenie zakładu w czasie pracy […]
REHABILITACJA
– przystosowanie do normalnego życia w społeczeństwie osób, które doznały przemijającej lub trwałej utraty zdrowia i stały się na stałe lub na pewien czas inwalidami. Według Słownika Języka Polskiego, PWN, 1981 r.
REJESTR REGON
– krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1205).
REJESTR WYPADKÓW PRZY PRACY
– jest zbiorem informacji o wypadkach zaistniałych w zakładzie pracy. Prowadzi się go zazwyczaj w formie tabelarycznej i powinien zawierać: a) imię i nazwisko poszkodowanego, b) miejsce i datę wypadku, c) informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego, d) datę sporządzenia protokołu powypadkowego, e) stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, f) datę przekazania do Zakładu […]
REKLAMA WYROBÓW TYTONIOWYCH
– publiczne rozpowszechnianie wizerunków marek wyrobów tytoniowych lub symboli graficznych z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych firm produkujących wyroby tytoniowe, nie różniących się od nazw i symboli graficznych wyrobów tytoniowych, służących popularyzowaniu marek wyrobów tytoniowych; za reklamę nie uważa się informacji używanych do celów handlowych pomiędzy firmami zajmującymi się produkcją, dystrybucją i handlem […]
REMONT
– rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto wstanie pierwotnym. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1202, 1276, 1496, 1669, 2245, z 2019 r. […]
RENTA RODZINNA
– należna członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
RENTA SZKOLENIOWA
– należna ubezpieczonemu, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
RENTA Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY
– należna ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1205).
RESPIRATOR
– mechaniczne urządzenie pompujące powietrze lub tlen w celu utrzymania oddychania u osób porażonych, głęboko znieczulonych lub z uszkodzeniami mózgu, niezdolnych do samodzielnego oddychania. Zapewnia przerwany dopływ tlenu lub powietrza pod odpowiednim ciśnieniem. Urządzenie jest połączone z pacjentem za pomocą rurki wprowadzonej do tchawicy przez usta, nos lub specjalnie w tym celu wykonany otwór w […]
RESUSCYTACJA krążeniowo-oddechowa (RK-O)
– 1) jest zespołem zabiegów, których zadaniem lub skutkiem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. co najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania. Nazywana jest także podstawowym podtrzymaniem życia (PPŻ). Terminem zamiennym może być reanimacja. Dla przypadkowego ratownika bez przygotowania profesjonalnego istotne będą tzw. podstawowe czynności ratujące życie Zaawansowane czynności ratownicze są podejmowane przez […]
REZYSTANCJA UZIEMIENIA
– jest to parametr określający cechy uziemienia. Rozróżnia się: a) rezystancję statyczną – to rezystancja między uziomem, a ziemią odniesienia zmierzona przy przepływie prądu przemiennego o częstotliwości technicznej. Rezystancja jest miarą przydatności uziemień ochronno – roboczych w ochronie przeciwporażeniowej oraz uziemień w ochronie podstawowej. Zależy ona nie tylko od rezystancji gruntu, ale również od rodzaju […]
RIKETSJE
– drobnoustroje bezjądrowe, mające kształt pałeczkowaty, długości około 0,8 – 2 µm, szerokości 0,3 – 0,6 µm. Wewnątrz komórek riketsji znajduje się aparat genomowy (genofor) zawierający DNA i RNA. Występują wewnątrz komórek gospodarza i tylko tam są zdolne do życia oraz rozmnażania. Nieliczne mogą egzystować na powierzchni komórek. Rozmnażają się przez podział komórki. Pasożytując w […]
RISK SCORE „Wskaźnik ryzyka”
– metoda oceny ryzyka zawodowego, w której wartościowanie opisuje wyrażenie R = S x E x P, gdzie parametrami wartości ryzyka są: S – możliwe skutki zdarzenia, straty spowodowane przez zdarzenie, E – ekspozycja na zagrożenie, P – wystąpienia zagrożenia. Według Nowoczesne metody zarządzania bezpieczeństwem. Ocena ryzyka w aspekcie zarządzania bezpieczeństwem. Materiały szkoleniowe Ośrodka Szkolenia […]
ROBOTY BUDOWLANE
– należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, 1309, 1524, 1696, 1712).
ROBOTY GAZONIEBEZPIECZNE
– prace szczególnie nie-bezpieczne w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywane na urządzeniach, instalacjach i sieciach gazowych, napełnionych lub napełnianych gazem ziemnym oraz opróżnianych z gazu ziemnego, podczas któ-rych może dojść do wypływu gazu ziemnego po-wodującego zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego, wybuchu lub pożaru. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. […]
RODZAJ DZIAŁALNOŚCI WEDŁUG PKD
– rodzaj przeważającej działalności zakodowanej według Polskiej Klasyfikacji Działalności w rejestrze REGON Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1205.).
ROK SKŁADKOWY
– okres obowiązywania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od dnia 1kwietnia danego roku do dnia 31marca następnego roku. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1205).
RÓWNE TRAKTOWANIE W ZATRUDNIENIU
– pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo […]
RÓWNOMIERNOŚĆ OŚWIETLENIA
– 1) stosunek minimalnego natężenia oświetlenia do średniego natężenia oświetlenia na powierzchni. Według PN – EN 12464-1:2012. Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach; 2) równomierność oświetlenia na płaszczyźnie roboczej określamy jako iloraz natężenia najmniejszego do średniego na tej płaszczyźnie. Wartość średnia natężenia na sąsiadujących płaszczyznach roboczych, o różnych funkcjach, […]
RÓWNOWAGA PRZYRODNICZA
– stan, w którym na określonym obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu:człowieka, składników przyrody żywej i układu warunków siedliskowych tworzonych przez składniki przyrody nieożywionej Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 799, 1356, 1479, 1564, 1590, 1592, 1648, 1722, 2161, 2533, z 2019 r. poz. 42, […]
RÓWNOWAŻNY CZAS PRACY
– do pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy […]
RÓWNOWAŻNY POZIOM HAŁASU
– rozumie się przez to wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowaną według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie; równoważny poziom hałasu wyraża się wzorem zgodnie z Polską Normą Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo […]
ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ
– umowę o pracę rozwiązuje się w następujących przypadkach: 1) na mocy porozumienia stron, 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukończenia […]
RUCHOME STANOWISKO SPAWALNICZE
– stanowisko pracy przeznaczone do okresowego wykonywania prac spawalniczych, którego wyposażenie techniczne i instalacje zasilające są kompletowane doraźnie, tylko na czas wykonywania określonej pracy. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470).
RUSZTOWANIE OCHRONNE
– konstrukcja budowlana, tymczasowa, służącą do zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości ludzi oraz przedmiotów.
RUSZTOWANIE ROBOCZE
– konstrukcja budowlana, tymczasowa, z której mogą być wykonywane prace na wysokości, służącą do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu.
RUSZTOWANIE SYSTEMOWE
– konstrukcja budowlana, tymczasowa, w której wymiary siatki konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone poprzez wymiary elementów rusztowania, służącą do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401).
RYZYKO
– 1) kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem (np. strat przedsiębiorstwa, a w tym: urazów lub chorób pracowników, zniszczenia lub uszkodzenia wyposażenia zakładu lub surowca, przerw w produkcji oraz zanieczyszczenia środowiska). Pojęcie ryzyka zawsze obejmuje dwa elementy: częstość lub prawdopodobieństwo występowania zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencje […]
RYZYKO RADIACYJNE
– prawdopodobieństwo wystąpienia określonego szkodliwego efektu zdrowotnego w wyniku narażenia na promieniowanie jonizujące; ryzyko obejmuje także nasilenie i charakter niepożądanych następstw. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (Dz.U. 2011 nr 51 poz. 265 z późn. zm.).
RYZYKO RESZTKOWE
– ryzyko jakie pozostaje po zastosowaniu (wprowadzeniu) środka ochronnego. Według Nowoczesne metody zarządzania bezpieczeństwem. Ocena ryzyka w aspekcie zarządzania bezpieczeństwem. Materiały szkoleniowe Ośrodka Szkolenia Państwowej inspekcji Pracy. Wrocław 2000 r.
RYZYKO WYPADKOWE KONTROLOWANE
– oznacza, że wszystkie teoretyczne i praktyczne, lecz prawdopodobne okoliczności i przyczyny powstania zagrożenia wypadkowego, a także jego aktywizacji zostały wszechstronnie poznane i uświadomione (zidentyfikowane). Ponadto zastosowano dostateczne środki techniczno – technologiczne, organizacyjne i związane z zachowaniem ludzi, uniemożliwiające zaistnienie zagrożenia wypadkowego, a także nawet w przypadku jego zaistnienia – uniemożliwiające jego aktywizację. Na podstawie […]
RYZYKO ZAWODOWE
– 1) prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: […]
RYZYKO ZAWODOWE STWARZANE PRZEZ CZYNNIK CHEMICZNY
– prawdopodobieństwo (możliwość) wystąpienia potencjalnej szkody zdrowotnej w warunkach stosowania czynnika chemicznego lub narażenia na czynnik chemiczny w miejscu pracy Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 11, poz.86, Dz.U. 2016 poz. […]
RYZYKOLOGIA
– wiedza stosowana w wielu dziedzinach (np. w ubezpieczeniach, lecznictwie, sporcie, obrocie pieniędzmi, wypadkoznawstwie) rozwijana w wyniku wieloletnich doświadczeń, badań empirycznych nad stopniem zużycia, awaryjności itd., a także oparta na świadomości i intuicji. Według ustaleń międzynarodowych pojęcie ryzyka (R) = prawdopodobieństwo wypadku (P) + społeczno-ekonomiczne skutki wypadku (S). Natężenie prawdopodobieństwa ryzyka wypadkowego (P) oraz zakresu […]
RZĄDOWY ZESPÓŁ ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO
– Przy Radzie Ministrów tworzy się Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego, jako organ opiniodawczo-doradczy właściwy w sprawach inicjowania i koordynowania działań podejmowanych w zakresie zarządzania kryzysowego. 2.W skład Zespołu wchodzą: 1) Prezes Rady Ministrów –przewodniczący; 2) Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych – zastępcy przewodniczącego; 2a) minister właściwy do spraw administracji publicznej; 3) […]
RZECZOZNAWCA DO SPRAW BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
– opiniuje projekty, biorąc pod uwagę specyfikę, charakter i przeznaczenie obiektu budowlanego lub jego części, a zwłaszcza warunki wynikające z części technologicznej projektu. – opiniuje projekty architektoniczno-budowlane, technologiczne i inne, których rozwiązania mają wpływ na stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Uprawnienia rzeczoznawcy są nadawane kandydatowi, spełniającemu wymagania określone w danej grupie projektowej. Z wnioskiem o […]
RZEMIOSŁO
Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez: 1) osobę fizyczną, z wykorzystaniem zawodowych kwalifikacji tej osoby i jej pracy własnej, w imieniu własnym i na rachunek tej osoby – jeżeli jest ona mikro przedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, lub 2) wspólników spółki […]
