Słownik i Quiz BHP
Najpopularniejsze
- KWALIFIKACJA BUDYNKÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI
- ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
- CZYNNIKI FIZYCZNE (szkodliwe lub uciążliwe)
- NIUTON (N)
- GRUPY POŻARÓW
- CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE
- MIKROKLIMAT GORĄCY
- MIKROKLIMAT ZIMNY
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE NATĘŻENIE (NDN) fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh)
PALENIE
– to skomplikowany proces fizyko-chemiczny. Podczas spalania spotykamy się z wydzielaniem się ciepła, światła oraz produktów spalania w postaci dymu i popiołów. Łączenie się materiału palnego z tlenem jest poprzedzone termicznym rozpadem cząstek na atomy, które łatwiej wchodzą w reakcję; znane są pod nazwą „wolnych atomów”. Rozpad ten wymaga pewnej minimalnej temperatury, zwanej temperatura zapłonu. […]
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
– organ powołany do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy w szczególności przepisów i zasad bhp, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej. PIP podlega Sejmowi RP i składa się z: Głównego Inspektoratu Pracy i okręgowych inspektoratów pracy. Według ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz. […]
PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA
– organ powołany do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: 1) higieny środowiska, 2) higieny pracy w zakładach pracy, 3) higieny radiacyjnej, 4) higieny procesów nauczania i […]
PAŃSTWOWY WZORZEC JEDNOSTKI MIARY
– wzorzec jednostki miary uznany urzędowo w Rzeczypospolitej Polskiej za podstawę do przypisywania wartości innym wzorcom jednostki miary danej wielkości fizycznej; Według ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 541, 675, 1123)
PARAMETRY OŚWIETLENIA
– jako parametry oświetlenia przyjmuje się: a) poziom natężenia oświetlenia, b) równomierność oświetlenia, c) rozkład luminancji, d) olśnienie, e) strumień świetlny, f) światłość – jasność źródła światła. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
PAS AWARYJNEGO POSTOJU „pas awaryjny”
– to część pobocza służącą do zatrzymywania się i postoju pojazdów unieruchomionych z przyczyn technicznych. Według rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430).
PAS DZIELĄCY
– część drogi na środku lub z jej boku: a) środkowy pas dzielący – to część drogi stanowiącą rozdzielenie jezdni przeznaczonych dla przeciwnych kierunków ruchu, b) boczny pas dzielący – to część drogi stanowiąca rozdzielenie jezdni o różnych funkcjach. Według rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim […]
PAS PRZECIWPOŻAROWY
– system drzewostanów różnej szerokości poddanych specjalnym zabiegom gospodarczym i porządkowym lub powierzchni wylesionych i oczyszczonych do warstwy mineralnej Według Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719, Dz.U. 2019 poz. 67
PASKAL
– jednostka ciśnienia w układzie SI – ciśnienie 1N na 1 m². 1 paskal (Pa) = 1N/m² . Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, 1999 r.
PASOŻYT
– organizm żyjący w ciele lub na powierzchni innego organizmu żywego, zależny od niego pod względem odżywiania i ochrony. Pasożyty zewnętrzne żyją na powierzchni, wewnętrzne – we wnętrzu danego organizmu. Pasożyty nie przyczyniają się do dobrostanu swego gospodarza, a często są nawet szkodliwe. Pasożyty człowieka wywołują bardzo dużo chorób i obejmują m.in.: wirusy, bakterie, grzyby, […]
PATOFIZJOLOGIA PRACY
– nauka badająca chorobowe reakcje zachodzące w organizmie człowieka w czasie pracy zawodowej, wynikające z oddziaływania uciążliwości lub szkodliwości zawodowych. Według A. Hansen Bezpieczeństwo i higiena pracy, Wydawnictwa szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998 r.
PC (personal computer )
– komputer osobisty – mikrokomputer ogólnego zastosowania, przeznaczony do użytku osobistego w biurach i domach. Ma zazwyczaj postać desktopa albo notebooka. Służy głównie do uruchamiania oprogramowania biurowego, dostępu do zasobów internetu, prezentacji treści multimedialnych i gier. Według Wikipedii. Komputer osobisty (ang. personal computer) – mikrokomputer przeznaczony przede wszystkim do użytku osobistego w domu i biurze. […]
PHA (Preliminary Hazard Analysis)
– wstępna analiza zagrożeń. Indukcyjna metoda oceny ryzyka zawodowego, pozwalająca na jakościowe szacowanie ryzyka. Przeznaczona jest do szacowania ryzyka związanego z zagrożeniami, sytuacjami niebezpiecznymi i zdarzeniami, występującymi przy urządzeniach, maszynach oraz ich systemach i podsystemach. Metoda zakłada możliwość powstania wypadku i szacuje jakościowo możliwe skutki wypadku oraz możliwą utratę zdrowia. Stosowana jest na etapach badań, […]
PIĘĆ ZŁOTYCH REGUŁ
– dotyczy przygotowania miejsca pracy przy urządzeniach elektrycznych w stanie beznapięciowym: 1) wyłączenie napięcia, 2) zabezpieczenie wyłączonego przewodu przed przypadkowym załączeniem napięcia, 3) sprawdzenie braku napięcia, 4) uziemienie i zwarcie wyłączonego przewodu, 5) osłonięcie części pod napięciem. Według E. Musiał, Zagrożenia pochodzące od urządzeń elektrycznych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992 r.
PIERWSZA POMOC
– 1) zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych. Według ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. […]
PIORUN
– świecące wyładowanie elektryczne o dużej energii, które zachodzi między naładowaną chmurą i punktem na powierzchni ziemi, między dwoma naładowanymi chmurami lub między przeciwnie naładowanymi warstwami tej samej chmury. Zazwyczaj górne części chmur są naładowane dodatnio, a dolne ujemnie. Piorun występuje zwykle w postaci stopniowego wyładowania wstępnego, skierowanego ku dołowi, po którym następuje jaskrawe uderzenie […]
PIORUNOCHRONNE URZĄDZENIE
– do podstawowych części urządzenia należą: a) zwód – przyjmujący bezpośrednio wyładowania atmosferyczne, b) przewód odprowadzający – łączący po najkrótszej drodze zwód z przewodem uziemiającym, c) uziom – przewód uziemiający położony w ziemi, przekazujący do ziemi ładunek, d) zacisk probierczy – umożliwiający pomiar rezystancji uziemienia. Według B. Rączkowski, BHP w praktyce, ODDK Gdańsk 2009 r.
PIWNICA
– rozumie si ę przez to kondygnację podziemną lub najniższą nadziemną, bądź ich część,w których poziom podłogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje się poniżej poziomu terenu, przeznaczoną na pomieszczenia gospodarcze lub techniczne, Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. […]
PKD
– Polska Klasyfikacja Działalności. To umownie przyjęty, hierarchicznie usystematyzowany podział zbioru rodzajów działalności społeczno – gospodarczej jaki realizują jednostki (podmioty gospodarcze). Według www.stat.gov.pl/klasyfikacje; Rodzaj działalności według PKD — rodzaj przeważającej działalności zakodowanej według Polskiej Klasyfikacji Działalności w rejestrze REGON. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy […]
PKN
– Polski Komitet Normalizacyjny – krajowa jednostka normalizacyjna, prowadząca swoją działalność z mocy ustawy, jako organ kolegialny, podlegający Prezesowi Rady Ministrów. PKN ma wyłączne prawo używania skrótu „PKN” i zastrzeżonego znaku graficznego. Organizację, zakres i sposób działania PKN określa statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów w drodze zarządzenia. Do zadań PKN należy organizowanie i prowadzenie […]
PLAN BIOZ
– plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawierający: 1) stronę tytułową, 2) część opisową, 3) część rysunkową, w przypadku gdy: a) w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, b) wykonywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż […]
PLEŚNIE
– czynnik biologiczny zaliczany do gromady grzybów. Można wyróżnić pleśnie jednokomórkowe i wielokomórkowe. Rozmnażają się na dwa sposoby: bezpłciowo (zarodkowanie, podział grzybni lub poprzez wykształcanie strzępków, które się oddzielają), płciowo (zlanie się narządów płciowych z końcówek strzępków dwóch różnych grzybni). Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
PŁASZCZYZNA PRACY
– płaszczyzna pozioma, pionowa lub pochyła, na której znajdują się najważniejsze szczegóły przedmiotów pracy wzrokowej, na której określa się i mierzy wskaźniki oświetlenia. Płaszczyzna (umowna lub rzeczywista), w której znajduje się przedmiot wymagający postrzegania i w której mierzy się i określa natężenie oświetlenia. Jeżeli nie oznaczono inaczej, to za płaszczyznę pracy uważa się: a) płaszczyznę […]
POCHYLNIA
– wyrównanie różnicy poziomów podłogi na drogach transportowych, o nachyleniu dostosowanym do rodzaju używanego środka transportowego, ale nie większym niż 8%. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. […]
PODMIOT KORZYSTAJĄCY ZE ŚRODOWISKA
– rozumie się przez to:a)przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r.poz. 1292) oraz przedsiębiorcę zagranicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6marca 2018r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 r. poz.1079 i […]
PODNOSZENIE
– przemieszczanie ładunków zawierających towary lub osoby, wymagających w danym momencie zmiany poziomu położenia. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228,Dz.U. 2011 nr 124 poz. 701).
PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY
– sprzęt gaśniczy, zwany podręcznym jest prosty w budowie i łatwy w obsłudze. Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się: gaśnice, koce gaśnicze, tłumice, beczki z wodą, wiadra, skrzynie z piaskiem, łopaty, kilofy, siekiery, boski, drabiny. Według Wikipedii. – to urządzenie przeciwpożarowe — urządzenie (uruchamiane ręcznie) służące do zapobiegania powstaniu, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, […]
PODSTAWOWA OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA
– ma zapobiegać bezpośredniemu albo poprzez łuk elektryczny: a) zetknięciu się człowieka z przewodzącymi częściami obwodu elektrycznego, b) przedostaniu się napięcia na części przewodzące nie należące do obwodu elektrycznego. Do środków ochrony podstawowej należą: a) izolacja podstawowa, b) osłony, c) przeszkody, d) uniedostępnienie. Według E. Musiał, Zagrożenia pochodzące od urządzeń elektrycznych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, […]
PODZESPÓŁ ŁĄCZĄCO-AMORTYZUJĄCY
– pełni rolę powstrzymującą spadanie i amortyzację energii kinetycznej spadania, co prowadzi do zmniejszenia siły udarowej powstającej podczas powstrzymywania spadania. Podzespół łącząco-amortyzujący może mieć postać: a) linki bezpieczeństwa z amortyzatorem, b) urządzenia samozaciskowego, c) urządzenia samohamownego. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
POJAZD SAMOCHODOWY
– pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. Według ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1990. 2244, 2322, z 2019 r. poz. 53, 60, 730, 752, 870, 1123, 1180, 1466, 1501, 1556, 1579, 1818, […]
POJAZD UPRZYWILEJOWANY
– pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku ina końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego; Według ustawy z dnia 20 […]
POJEMNIK SPECJALNY NA KARBID
– wodo – i gazoszczelny pojemnik na karbid, który uniemożliwia przedostanie się do jego wnętrza wilgoci w każdych warunkach eksploatacji. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu (Dz. U. […]
POLA ELEKTROMAGNETYCZNE
– pole elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0Hz do 300GHz. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, 1403, 1495, 1501, 1527, 1579, 1680, 1712, 1815).
POLECENIODAWCA
– pracownik upoważniony pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji energetycznych do wydawania pleceń na wykonanie pracy, posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. prowadzący eksploatację – jednostkę organizacyjną, osobę prawną lub osobę fizyczną, zajmującą się eksploatacją własnych lub powierzonych jej, na podstawie zawartej umowy, urządzeń energetycznych; osoba uprawniona – osoba posiadająca kwalifikacje uzyskane na […]
POLIMER
– substancja składająca się z cząsteczek stanowiących sekwencję jednego lub kilku rodzajów jednostek monomeru. Cząsteczki te muszą charakteryzować się statystycznym rozkładem masy cząsteczkowej w pewnym zakresie, a różnice w masie cząsteczkowej powinny wynikać przede wszystkim z różnic w liczbie jednostek monomeru w cząsteczce. Polimer zawiera: a) cząsteczki stanowiące prostą większość wagową, które zawierają co najmniej […]
POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
– deklaracja organizacji dotycząca jej intencji i zasad odnoszących się do ogólnych efektów działalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, określająca ramy do działania i ustalania celów organizacji dotyczących zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Według PN-N-18001:1999. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania. Według wytycznych MOP polityka bezpieczeństwa i higieny pracy powinna być udokumentowana na […]
POLSKA NORMA
– dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę organizacyjną, ustalający – do powszechnego i wielokrotnego stosowania –zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonym zakresie— na zasadzie wyłączności — symbolem PN. Polska Norma może być wprowadzeniem normy europejskiej […]
POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI
– jest to jednostka organizacyjna prowadzącą działalność normalizacyjną na szczeblu krajowym, nieobejmującą działań prowadzonych: w poszczególnych branżach lub sektorach gospodarki, na szczeblu lokalnym, na szczeblu stowarzyszeń lub przedsiębiorców i urzędów Ustawa z 30 sierpnia 2002 o systemie oceny zgodności (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1483.).
POMIESZCZENIA HIGIENICZNO-SANITARNE
– to szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami, ustępy, jadalnie z wyjątkiem stołówek, pomieszczenia do wypoczynku, pomieszczenia do ogrzewania się pracowników oraz pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i […]
POMIESZCZENIA PRZEZNACZONE NA POBYT LUDZI
– dzielą się na: 1) pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny, 2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 […]
POMIESZCZENIE DO NAPROMIENIOWANIA
– pomieszczenie, w którym w celu napromieniania jest wyprowadzana wiązka promieniowania z zainstalowanego akceleratora, aparatu rentgenowskiego lub urządzenia zawierającego zamknięte źródło promieniotwórcze, oraz pomieszczenie, w którym w celu napromieniania jest wyprowadzane źródło promieniotwórcze z urządzenia zawierającego zamknięte źródło promieniotwórcze. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy […]
POMIESZCZENIE GOSPODARCZE
– pomieszczenie znajdujące się poza mieszkaniem lub loka-lem użytkowym, służące do przechowywania przedmiotów lub produktów żywnościowych użytkowników budynku, materiałów lub sprzętu związanego z obsługą budynku, a także opału lub odpadów stałych. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U. 2019, poz. […]
POMIESZCZENIE LUB TEREN RUCHU ENERGETYCZNEGO
– odpowiednio wydzielone pomieszczenie lub teren bądź część pomieszczenia lub terenu, albo przestrzeni w budynkach lub poza budynkami, w których zainstalowane są urządzenia energetyczne, dostępne tylko dla upoważnionych osób. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych Dz.U. 2019 poz. 1830
POMIESZCZENIE MIESZKALNE
– pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U. 2019, poz. 1065
POMIESZCZENIE POMOCNICZE W MIESZKANIU
– pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności; Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr […]
POMIESZCZENIE PORZĄDKOWE
– pomieszczenie służące do przechowywania sprzętu stosowanego do utrzymania czystości, środków czystości oraz preparatów myjąco-dezynfekcyjnych, a także do przygotowywania roztworów roboczych oraz mycia i dezynfekcji sprzętu stosowanego do utrzymywania czystości, wyposażone w zlew z baterią i dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym.. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny […]
POMIESZCZENIE PRACY
– to pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym wykonywana jest praca. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt pracowników pomieszczeń, w których: a) łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem albo […]
POMIESZCZENIE PRACY CZASOWEJ
– pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
POMIESZCZENIE PRACY STAŁEJ
– to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
POMIESZCZENIE TECHNICZNE W BUDYNKU
– pomieszczenie przeznaczone dla urządzeń służących do funkcjonowania i obsługi technicznej budynku Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
POMOST
– konstrukcja, której płaska powierzchnia wzniesiona ponad poziom ustawienia maszyny lub urządzenia służy do celów komunikacji i obsługi. Szerokość nie mniejsza niż 0,5 m, szerokość zalecana – 0,8 m lub 1,4 m dla ruchu dwukierunkowego. Powierzchnia nie powinna być mniejsza niż 0,35 m². Pomost usytuowany ponad 0,5 m od podłoża powinien mieć balustradę o wysokości […]
POMPOWNIA PRZECIWPOŻAROWA
– jest to pompownia zasilająca w wodę instalację lub sieć wodociągową przeciwpożarową. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719
PONADZAKŁADOWA ORGANIZACJA ZWIĄZKOWA
– organizacja związkowa będąca ogólnokrajowym związkiem zawodowym, zrzeszeniem (federacją) związków zawodowych lub ogólnokrajową organizacją międzyzwiązkową (konfederacją). artykuł 238.25a uchylony Ustawa kodeks pracy t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043, 1495
PONOWNA OCENA ZGODNOŚCI
– podjęta na wniosek właściciela lub użytkownika procedurę późniejszej oceny zgodności ciśnieniowego urządzenia transportowego. Według ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671 z późn. zm.).
PORA NOCNA
– przedział czasu obejmujący 8 godzin między godz. 21.00, a godz. 7.00. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043, 1495).
PORADNIA STOMATOLOGICZNA
– pomieszczenie (gabinet stomatologiczny) lub zespół pomieszczeń przeznaczonych do udzielania indywidualnych świadczeń profilaktyczno-leczniczych w dziedzinie stomatologii zachowawczej, chirurgii stomatologicznej, chirurgii szczękowej, ortodoncji i profilaktyki ortodontycznej, stomatologii dziecięcej, protetyki stomatologicznej, chorób błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia, Według rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 czerwca 1984 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy […]
PORAŻENIE PRĄDEM ELEKTRYCZNYM
– przepływający przez ciało człowieka prąd poraża ośrodki nerwowe powodując nagły skurcz mięśni, uniemożliwiający uwolnienie się od urządzenia elektrycznego (np. ręki). Może spowodować zatrzymanie oddechu i krążenia, a w sytuacjach ekstremalnych śmierć. O bezpośrednich skutkach rażenia decydują przede wszystkim: rodzaj prądu, wartość prądu rażeniowego, czas przepływu prądu oraz droga przepływu przez ciało człowieka. Według E. […]
POSIADACZ ODPADÓW
– jest to wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej będąca w posiadaniu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 701, 730, 1403, 1579).
POSIŁEK PROFILAKTYCZNY
– to jedno danie gorące, o wartości kalorycznej około 1000 kcal, zawierające około 50-55 % węglowodanów, 30-35 % tłuszczów oraz 15 % białek. Zatrudnianie pracowników w warunkach szczególnie uciążliwych zobowiązuje pracodawcę do bezpłatnego zapewnienia im posiłków profilaktycznych. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. […]
POSTĘPOWANIE POWYPADKOWE
– są to czynności zespołu powypadkowego, który po otrzymaniu wiadomości o wypadku jest obowiązany: 1) dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, 2) jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku, 3) wysłuchać wyjaśnień […]
POWAŻNA AWARIA
– to zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. […]
POWIERZCHNIA STANOWISKA PRACY
– na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.). Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny […]
POWIERZCHNIA ZIEMI
– jest to ukształtowanie terenu, glebę, ziemię oraz wody gruntowe, z tym że: a) gleba –oznacza górną warstwę litosfery, złożoną z części mineralnych, materii organicznej, wody glebowej, powietrza glebowego i organizmów, obejmującą wierzchnią warstwę gleby i podglebie, b) ziemia –oznacza górną warstwę litosfery, znajdującą się poniżej gleby, do głębokości oddziaływania człowieka,c)wody gruntowe –oznaczają wody podziemne […]
POWIETRZE
1) powietrze znajdujące się w troposferze. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, 1403, 1495, 1501, 1527, 1579, 1680, 1712, 1815, 2087.); 2) mieszanina gazów, głównie azotu i tlenu, otaczająca grubą warstwą kulę ziemską, tworząca jej atmosferę. Według Słownika Języka Polskiego, PWN 1981 […]
POŻAR
– 1) niekontrolowany w czasie i przestrzeni proces wydzielania ciepła połączony z przenoszeniem masy. Proces palenia definiujemy więc jako pożar gdy zachodzą następujące okoliczności: przebiega on w warunkach niekontrolowanych, niszczy wartości materialne nie przeznaczone do zniszczenia w danym czasie i w taki sposób, jego likwidacja wymaga zastosowania środków gaśniczych; 2) niekontrolowany proces spalania w miejscu […]
POZIOM DŹWIĘKU „A”
– poziomie dźwięku A wyrażonym w decybelach (dB) –rozumie się przez to wartość poziomu ciśnienia akustycznego, skorygowaną według charakterystyki częstotliwościowej A, wyznaczoną zgodnie z Polską Normą;. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, 1403, 1495, 1501, 1527, 1579, 1680, 1712).
POZIOM SUBSTANCJI W POWIETRZU
– jest to stężenie substancji w powietrzu w odniesieniu do ustalonego czasu lub opad takiej substancji w odniesieniu do ustalonego czasu i powierzchni, przy czym:a)poziom dopuszczalny –jest to poziom substancji, który ma być osiągnięty w określonym terminie i który po tym terminie nie powinien być przekraczany; poziom dopuszczalny jest standardem jakości powietrza,b)poziom docelowy –jest to […]
POZWOLENIE NA BUDOWĘ
– jest to decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, 1309, 1524, 1696, 1712).
PRACA
– to planowy oraz zamierzony zespół czynności. Jest to: a) działalność gospodarcza mająca na celu zaspokojenie potrzeb i aspiracji człowieka, b) metoda pozbywania się fizycznej oraz psychicznej siły roboczej, c) czynność, której celem jest sukces lub materia, d) czynność zmieniająca i przekształcająca naturę, e) sposób wykorzystania wrodzonych i nabytych talentów człowieka, f) siła kulturotwórcza, g) […]
PRACA DORYWCZA
– rozumie się przez to ręczne przemieszczanie przedmiotów, ładunków lub materiałów nie częściej niż 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania tych prac nie przekracza 4 godzin na dobę; Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (t.j. Dz.U. […]
PRACA NA WYSOKOŚCI
– jest to praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do prac na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości na jakiej się znajduje jeśli powierzchnia ta: a) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami z […]
PRACA TYMCZASOWA
– wykonywanie na rzecz danego pracodawcy użytkownika, przez okres nie dłuższy niż wskazany w ustawie, zadań: a)o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub b)których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe, lu bc)których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika. Według ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o […]
PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH
– praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska […]
PRACA Z UDZIAŁEM CZYNNIKA CHEMICZNEGO
– rozumie się każdą pracę, w której stosuje się lub zamierza się stosować czynnik che-miczny, w jakimkolwiek procesie, łącznie z jego wytwarzaniem, wszelkimi manipulacjami, przechowywaniem, trans-portem oraz usuwaniem w postaci odpadów i procesami przeróbki odpadów, a także wszelką działalność, która wynika z takiej pracy. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w […]
PRACA ZŁOŻONA
– taka praca, która zmusza wykonawcę do wydatkowania swoich sił umysłowych poza normalnym czasem przebywania na stanowisku pracy. Im większy jest wysiłek intelektualny przy danej pracy, im większe ona powoduje napięcie nerwowe, tym dłużej i intensywniej trwa proces rzeczywistego wydatkowania sił psychicznych także poza ustawowym, normalnym czasem pracy. Według A. Hansen Bezpieczeństwo i higiena pracy, […]
PRACE ELEKTRYCZNE
– prace wykonywane przy urządzeniach elektrycznych lub w ich pobliżu, takie jak: badania i pomiary, naprawy, wymiany, modernizacje, rozbudowa, montaż i przeglądy.
PRACE GAZONIEBEZPIECZNE
– prace szczególnie niebezpieczne w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywane na urządzeniach, instalacjach i sieciach gazowych, napełnionych lub napełnianych gazem ziemnym oraz opróżnianych z gazu ziemnego, podczas których może dojść do wypływu gazu ziemnego powodującego zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego, wybuchu lub pożaru; Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 […]
PRACE NIEBEZPIECZNE POD WZGLĘDEM POŻAROWYM
– prace mogące powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu. Według rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (D. U. Nr 80, poz. 563, Dz.U. 2019 poz. 67).
PRACE POD NAPIĘCIEM
– wszelkie prace, podczas których pracownik ma kontakt z częściami pod napięciem lub sięga w strefę prac pod napięciem dowolną częścią ciała albo trzymanymi narzędziami, elementami wyposażenia lub sprzętu.
PRACE PODWODNE
czynności wykonywane przez osoby pozostające pod powierzchnią wody w sprzęcie nurkowym lub w warunkach sztucznie wytworzonego podwyższonego ciśnienia atmosferycznego, a także czynności wykonywane na powierzchni przez osoby organizujące te prace oraz obsługujące urządzenia bazy prac podwodnych. Ustawa z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1970, […]
PRACE PODWODNE DŁUGOTRWAŁE
– prace podwodne, których czas trwania przekracza 8 godzin, polegające na jednorazowym, ciągłym pozostawaniu nurka pod wpływem podwyższonego ciśnienia w czasie wykonywania prac pod powierzchnią wody i w czasie przebywania na powierzchni w komorze hiperbarycznej. Ustawa z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1970, z […]
PRACE PODWODNE NA MAŁYCH GŁĘBOKOŚCIACH
– prace prowadzone pod powierzchnią wody na głębokości do 20 m.
PRACE PODWODNE NA ŚREDNICH GŁĘBOKOŚCIACH
– prace prowadzone pod powierzchnią wody na głębokości od 20 m do 50 m.
PRACE PODWODNE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE
czynności wykonywane pod powierzchnią wody z zastosowaniem materiałów wybuchowych lub pirotechnicznych, przy skażeniu substancjami niebezpiecznymi lub stwarzającymi zagrożenie albo ich mieszaninami niebezpiecznymi lub stwarzającymi zagrożenie, przy cięciu i spawaniu metali, przy użyciu urządzeń hydraulicznych i pneumatycznych, przy poszukiwaniu, przenoszeniu i rozbrajaniu min lub amunicji, a także przyprowadzeniu prób nowego sprzętu nurkowego lub sprawdzaniu nowych technologii […]
PRACE PODWODNE WYKONYWANE W TRUDNYCH WARUNKACH
– czynności wykonywane pod powierzchnią wody w nocy, w czasie opadów atmosferycznych, przy temperaturze powietrza lub wody niższej niż 4oC, przy temperaturze powietrza wyższej niż 25oC, temperaturze wody wyższej niż 35oC, gdy widzialność w toni wodnej jest mniejsza niż 1m, przy prędkości prądu wody większej niż 0,5m/s i w akwenach górskich położonych powyżej 300m nad […]
PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE
– są to prace, gdzie ryzyko wypadkowe jest większe niż przy pracach innego rodzaju w związku z: a) właściwościami pożarowymi i wybuchowymi materiałów, b) właściwościami żrącymi i toksycznymi substancji, c) z mechanicznymi środkami transportu, d) pracą poniżej poziomu gruntu lub pod ziemią, e) pracą na wysokości, f) pracą z prądem elektrycznym, g) pracą wewnątrz zbiorników, […]
PRACE SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWE I SZKODLIWE DLA ZDROWIA KOBIET
– są to prace ujęte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią Dz.U. 2017 poz. 796 Zakaz zatrudniania przy pracach zamieszczonych w wykazie – zawarty w art. 176 Kp. – ma charakter prawa bezwzględnego, […]
PRACE W WARUNKACH SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH
– są to prace: związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu jednej zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu pracownika przekraczający 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn oraz powyżej 1100 kcal (4187 kJ) w odniesieniu do kobiet; wymagające wysiłku fizycznego, powodującego w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny wynoszący powyżej 1500 kcal (6280 kJ) jeśli chodzi […]
PRACE WYKONYWANE PRZEZ CO NAJMNIEJ DWIE OSOBY
– pracodawca jest obowiązany zapewnić aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji. Wykaz takich prac ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. 2019 […]
PRACE WYMAGAJĄCE SZCZEGÓLNEJ SPRAWNOŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ
– to m. in. kierowanie autobusami, trolejbusami, prace wykonywane na wysokości, obsługa dźwigów, żurawi, układnic magazynowych, praca tresera dzikich zwierząt itp. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz. U. nr 62, poz. 287).
PRACE WZBRONIONE MŁODOCIANYM
– są to prace ujęte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (t.j. Dz.U. 2016 poz. 1509).
PRACODAWCA
– 1) jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043, 1495); 2) jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną — jeżeli podmioty te zatrudniają pracowników […]
PRACODAWCA UŻYTKOWNIK
– pracodawca lub podmiot niebędący pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy wyznaczający pracownikowi skierowanemu przez agencję pracy tymczasowej zadania i kontrolujący ich wykonanie. Według ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnieniu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1563).
PRACOWNIA AKCELERATOROWA
– zespół pomieszczeń z zainstalowanym akceleratorem, w skład których wchodzi co najmniej jedno pomieszczenie do napromieniania. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 140, poz. 994).
PRACOWNIA IZOTOPOWA
– pomieszczenie lub zespół pomieszczeń przeznaczonych do pracy z otwartymi lub zamkniętymi źródłami promieniotwórczymi oraz urządzeniami zawierającymi zamknięte źródła promieniotwórcze. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 140, poz. 994).
PRACOWNIA RENTGENOWSKA
– pomieszczenie przeznaczone do pracy z aparatem rentgenowskim lub zespół pomieszczeń składających się przynajmniej z jednego pomieszczenia do pracy z aparatem rentgenowskim. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 140, poz. 994).
PRACOWNIA STOMATOLOGICZNA
– pomieszczenia przeznaczone na pracownię stomatologiczną podstawową, na zespół pracowni pomocniczych (gipsownię, odlewnię metali, pracownię polimeryzacji i obróbki termicznej, polerownię, magazyn modeli) oraz na warsztat konserwacji i naprawy sprzętu technicznego. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 czerwca 1984 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w poradniach i pracowniach stomatologicznych (Dz. […]
PRACOWNIK
– osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043, 1495).
PRACOWNIK NARAŻONY
– pracownik znajdujący się w strefie niebezpiecznej. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. nr 191, poz. 1596, Dz.U. 2003 nr 178 poz. 1745).
PRACOWNIK TYMCZASOWY
– pracownik zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Według ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnieniu pracowników tymczasowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1563).
PRACOWNIK UPOWAŻNIONY
– osoba uprawniona, wyznaczona pisemnie przez pracodawcę do wykonywania określonych przez niego czynności lub prac eksploatacyjnych. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 912, Dz.U. 2019 poz. 1830).
PRACOWNIK UPRAWNIONY
– osoba uprawniona – osobę posiadającą kwalifikacje potwierdzone na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2019 r. poz.755, Dz.U. z 2019 r. poz.730, 1435, 1495, 1517, 1520, 1524 i1556). Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i […]
PRACOWNIK ZATRUDNIONY NA STANOWISKU Z MONITOREM EKRANOWYM
każda osoba zatrudniona przez pracodawcę, w tym praktykant i stażysta, użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. nr 148, poz. 973).
PRACUJĄCY
– są to osoby wykonujące pracę przynoszącą im zarobek lub dochód. Do pracujących, w części dotyczącej badania wypadków przy pracy (pozycja A statystycznej karty wypadku), zalicza się wszystkich pracujących według stanu w dniu zaistnienia zdarzenia, bez względu na to, czy osoby te pracują również w innych jednostkach sprawozdawczych (bez osób pracujących na podstawie umowy zlecenia), […]
PRĄD RAŻENIOWY
– prąd przepływający przez ciało człowieka lub zwierzęcia, który może powodować skutki patofizjologiczne.
PRĄD RÓŻNICOWY
– prąd o wartości chwilowej równej sumie algebraicznej wartości chwilowej prądów płynących we wszystkich przewodach czynnych w określonym miejscu sieci lub instalacji elektrycznej; w urządzeniach prądu przemiennego wartość skuteczna prądu różnicowego jest sumą geometryczną (wektorową) wartości skutecznej prądów płynących we wszystkich przewodach czynnych.
PRĄD UPŁYWOWY
– prąd, który w urządzeniu nie dotkniętym zwarciem płynie od części czynnych do ziemi; w wielofazowym urządzeniu prądu przemiennego wypadkowy prąd upływowy jest geometryczną (wektorową) sumą prądów upływowych poszczególnych faz; zawiera on składową czynną wynikającą z upływności izolacji oraz składową pojemnościową wynikającą z pojemności doziemnych urządzenia i pojemności przyłączonych kondensatorów.
PRĄD WYŁĄCZAJĄCY
– najmniejszy prąd wywołujący w wymaganym czasie zadziałanie urządzenia zabezpieczającego powodującego samoczynne wyłączenie zasilania. – Prąd wyłączający Ia jest to najmniejsza wartość prądu płynącego w uszkodzonym obwodzie, która powoduje samoczynne wyłączenie zasilania w czasie określonym w normie Wyznaczenie prądu wyłączającego Ia dla instalacyjnych wyłączników nadprądowych jest niezwykle łatwe. W praktyce korzystamy z określonych wprost krotności […]
PRĄD ZADZIAŁANIA URZĄDZENIA ZABEZPIECZAJĄCEGO (umowny)
– określona wartość prądu powodującego zadziałanie urządzenia zabezpieczającego w określonym czasie, zwanym czasem umownym zadziałania. – prąd I2 powodujący zadziałanie urządzeń zabezpieczających jest określany jako krotność prądu znamionowego In wyłącznika lub bezpiecznika według zależności: gdzie: IB – prąd obliczeniowy w obwodzie elektrycznym (prąd obciążenia przewodów), [A]; IZ – dopuszczalna obciążalność prądowa długotrwała przewodu, [A]; In […]
PRĄD ZNAMIONOWY
wartość znamionowa, wartość nominalna, techn. wartość wielkości fiz. (np. mocy, natężenia prądu elektr., napięcia elektr., ciśnienia czynnika roboczego), na jaką zostało skonstruowane urządzenie przy przewidzianych warunkach pracy; wg Encyklopedii Powszechnej
PRĄD ZWARCIOWY
– prąd przetężeniowy powstały w wyniku połączenia ze sobą – bezpośrednio lub przez impedancję o pomijalnie małej wartości – przewodów, które w normalnych warunkach pracy instalacji elektrycznej mają różne potencjały. Według www.elektryk.zst.edu.pl.
PRĄDY BŁĄDZĄCE
– część prądu płynąca poza celowo wykonanym obwodem elektrycznym, płynąca ziemią, a w terenie uzbrojonym również rurociągami, metalowymi powłokami kabli, przewodami ochronnymi obcych przewodów, estakadami i innymi przypadkowymi drogami pod i nad powierzchnią ziemi. Prądy te mogą powodować następujące zagrożenia: a) korozja elektrolityczna, w miejscach wypływu prądu stałego z urządzeń do gruntu, b) pożar przez […]
PRAWNA KONTROLA METROLOGICZNA
– działanie zmierzające do wykazania, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania określone we właściwych przepisach. Według ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 541, 675, 1123).
PRAWO DO BEZPIECZNEJ PRACY
– jedno z uprawnień pracowniczych określających sposób postępowania pracownika w przypadku powstania zagrożenia. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o […]
PRAWO PRACY
– ogół norm prawnych regulujących społeczne stosunki pracy i sprawy z nimi związane. Są to przepisy zawarte w Kodeksie pracy, innych ustawach i aktach wykonawczych, określających prawa oraz obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na tej ustawie porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron […]
PREKURSORY grupy I-R
– termin medyczno-prawny, który w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii określa każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która może być przetworzona na środek odurzający lub substancję psychotropową albo może służyć do ich wytworzenia i została umieszczona w odpowiednim wykazie prekursorów I–R. Obecnie w wykazie tym znajdują się: efedryna, pseudoefedryna, ergometryna, ergotamina, fenyloaceton, izosafrol, kwas lizergowy, kwas […]
PREPARAT
– mieszanina lub roztwór składający się z dwóch lub większej liczby substancji. Według rozporządzenia (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urzęd, UE seria L nr 396 z 30 grudnia 2006 r.).
PRION
– białko zbudowane z około 250 aminokwasów, które występuje w komórkach zdrowych (prionowa proteina komórkowa) i powiązane są z błonami komórkowymi. Białka te są kodowane przez geny, przy czym mutacja tych genów powoduje powstanie białka o zmienionej konformacji – białka prionowego patogennego, czyli chorobotwórczego. Białko prionowe patologiczne ulega kumulacji we wnętrzu komórki, prowadząc do jej […]
PRÓBA DYNAMICZNA
– badanie, podczas którego maszyna podnosząca pracuje we wszystkich możliwych konfiguracjach, przy obciążeniu równym iloczynowi maksymalnego udźwigu i odpowiedniego współczynnika przeciążenia dla prób dynamicznych, z uwzględnieniem dynamicznego zachowania się maszyny podnoszącej, w celu sprawdzenia, czy funkcjonuje właściwie.
PRÓBA STATYCZNA
– badanie, podczas którego maszyna podnosząca lub osprzęt do podnoszenia są poddawane działaniu siły równej iloczynowi maksymalnego udźwigu i odpowiedniego współczynnika przeciążenia dla prób statycznych, a następnie skontrolowane bezpośrednio po zdjęciu obciążenia w celu upewnienia się, że nie nastąpiło żadne uszkodzenie. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań […]
PRÓBKA POWIETRZA
– określona objętość powietrza (lub wydzielone z niej zanieczyszczenia), pobrana w celu przeprowadzenia badań zawartych w nim substancji zanieczyszczajacych . Ze względu na technikę pobierania próbki powietrza dzieli się na pobrane izolacyjnie oraz z wyodrębnieniem zanieczyszczeń. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r.
PROCEDURA PRAC PODWODNYCH
– sposób postępowania przy wykonywaniu prac podwodnych, określający kolejność wykonywanych czynności, rodzaj sprzętu nurkowego, głębokość zanurzania, rodzaj i czas dekompresji, dopuszczalny czas pracy i przebywania w warunkach podwyższonego ciśnienia, długość przerw pomiędzy kolejnymi zanurzeniami, zasady asekuracji, łączności i postępowania w przypadku awarii lub wystąpienia objawów choroby dekompresyjnej. Według ustawy z dnia 17 października 2003 r. […]
PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI
– procedury w rozumieniu ustawy o ocenie zgodności, zdefiniowane we właściwych przepisach – mające na celu sprawdzenie i udokumentowanie, że maszyna lub element bezpieczeństwa maszyny spełnia zasadnicze wymagania bezpieczeństwa zawarte w Dyrektywie Maszynowej. Według Dyrektywy Maszynowej 98/37/WE z 22.06.1998 r. (Dz. Urz. WE, nr L 207/1 z 23.07.1998 r.).
PRODUCENT
– 1) a)przedsiębiorca prowadzący w Unii Europejskiej lub na terytorium państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) –stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym działalność polegającą na wytwarzaniu produktu albo każdą inną osobę, która występuje jako wytwórca, umieszczając na produkcie bądź do niego dołączając swoje nazwisko, nazwę, znak towarowy bądź inne odróżniające oznaczenie, a także […]
PRODUKCJA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH
– czynności obejmujące przygotowywanie surowców do przerobu, ich przechowywanie, poddawanie procesom technologicznym, pakowanie i znakowanie oraz wszelkie inne czynności związane z przygotowywaniem do obrotu, a także przechowywanie wyrobów gotowych do czasu wprowadzenia ich do obrotu. Według ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia ( t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. […]
PRODUKT
– 1) jest to wprowadzana do obrotu substancja, energia, instalacja, urządzenie oraz inny przedmiot lub jego część. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, 1403, 1495, 1501, 1527, 1579, 1680, 1712). 2) rzecz ruchoma nowa lub używana, jak i naprawiana lub regenerowana przeznaczona […]
PRODUKT BIOBÓJCZY
– to substancja czynna lub preparat zawierający co najmniej jedną substancję czynną, w postaciach, w jakich są dostarczone użytkownikowi, przeznaczony do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania, zapobiegania działaniu lub kontrolowania w jakikolwiek inny sposób organizmów szkodliwych przez działanie chemiczne lub biologiczne. Według ustawy z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (t.j. Dz. U. z 2018 […]
PRODUKT GMO
– organizm inny niż ludzki, w którym materiał genetyczny został zmieniony w sposób niezachodzący w warunkach naturalnych wskutek krzyżowania lub naturalnej rekombinacji, w szczególności przy zastosowaniu technik: a) rekombinacji kwasów nukleinowych obejmujących formowanie nowych kombinacji materiału genetycznego przez włączenie cząsteczek kwasu nukleinowego otrzymanego w dowolny sposób poza organizmem do wirusa, plazmidu bakterii lub wektora oraz […]
PRODUKT NIEBEZPIECZNY
– produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu, który nie mieści się w definicji wyrobu bezpiecznego . O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za […]
PRODUKT WADLIWY
– wyrób nie zapewniający bezpiecznego jego użycia, jakiego ma prawo oczekiwać użytkownik, wyrób nie uważany za wadliwy z powodu późniejszego wprowadzenia na rynek wyrobu lepszego. Według ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (tj. Dz.U. z 2012 r. poz.1225.).
PROFILAKTYCZNA OPIEKA ZDROWOTNA
– ogół działań zapobiegających powstawaniu i szerzeniu się niekorzystnych skutków zdrowotnych, które w sposób bezpośredni lub pośredni mają związek z warunkami albo charakterem pracy. Według ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1175.).
PROFILAKTYCZNE POSIŁKI I NAPOJE
– wydawane nieodpłatnie przez pracodawcę posiłki i napoje pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. nr 60, poz. 279).
PRÓG ODPORNOŚCI
– wartość prądu nie przekraczająca 0,5 mA, przepływającego przez ciało człowieka, który wyczuwany jest tylko przez nieliczne osoby. Według E. Musiał, Zagrożenia pochodzące od urządzeń elektrycznych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992 r.
PRÓG SŁYSZALNOŚCI
– najmniejsza wartość natężenia dźwięku (lub ciśnienia akustycznego) , które wywołuje wrażenie słuchowe. Według A. Hansen Bezpieczeństwo i higiena pracy, wydawnictwa szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998 r.
PROMIENIOWANIE
– emisja z niemal jednoczesnym szerzeniem się fali elektromagnetycznej długości od tysięcy metrów (fale radiowe) po milionowe części milimetra (promieniowanie gamma). Promieniowanie długofalowe może wywołać wibrację atomów i cząsteczek, lecz zgodnie z obecną wiedzą nie powoduje ich uszkodzenia (promieniowanie niejonizujące). Jednakże promieniowanie o bardzo krótkiej długości fali, takie jak promieniowanie X i gamma, może wybijać […]
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE (niejonizujące)
– emisja lub przenoszenie energii w postaci fal elektromagnetycznych i przyporządkowanych im jonów. Jest ono wytwarzane przez wszystkie urządzenia i przewody elektryczne. Do promieniowania elektromagnetycznego nie jonizującego należy promieniowanie podczerwone, widzialne, nadfioletowe. Pola elektromagnetyczne otaczają swoje źródła w postaci linii (niewidocznych), które są najsilniejsze przy źródle i słabną w miarę oddalania się od niego. Pole […]
PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE
– obejmuje: 1) promieniowanie elektromagnetyczne – nie mające masy ani ładunku elektrycznego. Do tej grupy zaliczyć można: a) promieniowanie rentgenowskie X – o długości fali od 2 nm do 0,005 nm nazywane też promieniowaniem hamowania, które powstaje w lampie rentgenowskiej w wyniku bombardowania elektronami anody. Charakteryzuje się dużą przenikalnością, b) promieniowanie gamma – o długości […]
PROMIENIOWANIE LASEROWE
– promieniowanie monochromatyczne o długości fal widzialnych w zakresie podczerwieni i nadfioletu. Pełny zakres promieniowania laserowego określa się w granicach długości fal od 180 nm do 1mm. Nazwa laser pochodzi od pierwszych liter słów – light amplification by stimulated emision of radiation – co oznacza wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania. W zależności od rodzaju […]
PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE (UV)
– promieniowanie optyczne obejmujące zakres długości fali od 100 nm do 400 nm. Dzieli się na: nadfiolet bliski (UV-A) – 315-400 nm, nadfiolet średni (UV-B) – 280-315 nm, nadfiolet daleki (UV-C) – 100-280 nm. Źródła – prace spawalnicze, szczególnie z użyciem łuku elektrycznego, naświetlanie lampami bakteriobójczymi lub kwarcowymi. Oddziaływanie na organizm – przez skórę i […]
PROMIENIOWANIE PODCZERWONE
– obejmuje promieniowanie optyczne, którego długości fal wynoszą od 780 nm do 1 mm. Dzieli się na: podczerwień bliską (IR-A) – 780-1400 nm, podczerwień średnią (IR-B) – 1,4 – 3 µm, podczerwień daleką (IR-C) – 3 µm – 1 mm. Oddziaływanie na organizm: pozytywne – w lecznictwie do miejscowej poprawy ukrwienia i pobudzenia procesów metabolicznych, […]
PROMIENIOWANIE WIDZIALNE
– promieniowanie optyczne zdolne do bezpośredniego wywoływania wrażeń wzrokowych. Granice widmowego przedziału promieniowania widzialnego nie są ściśle określone i zależą od wartości strumienia energetycznego docierającego do siatkówki oka oraz od czułości oka obserwatora. Granice przedziału widmowego – dolna od 360 i 400 nm; górna do 760 i 830 nm. Według Według B. Rączkowski, BHP w […]
PROPAN – BUTAN
– gaz stanowiący mieszaninę gazowych węglowodorów, głównie propanu C3H8 i butanu C4H10 w postaci skroplonej. Służy m.in. do napełniania butli do wózków jezdniowych. Ciśnienie robocze gazu w butli 1,6 MPa, ciśnienie próbne 3 MPa. Z 1kg gazu płynnego można otrzymać około 430 litrów jego pary. Spaliny powstające po spalaniu propan – butanu w silnikach wózków […]
PROTOKÓŁ USTALENIA OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKU PRZY PRACY
– formularz, który wypełniany jest przez zespół powypadkowy po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, Dz.U. 2019 poz. 1071
PRZEBUDOWA
jest to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo […]
PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE
– przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Preze-sa Głównego Urzędu Statystycznego, stosowane poczynając od drugiego kwartału każdego roku przez okres jednego roku. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób […]
PRZECIWPANICZNE URZĄDZENIA
– specjalne urządzenia instalowane na drzwiach ewakuacyjnych, umożliwiające łatwe i pewne otwarcie drzwi od wewnątrz pomieszczenia, zgodnie z kierunkiem ewakuacji ludzi na korytarzach lub klatkach schodowych, bez względu na blokady i zamki uniemożliwiające otwarcie tych drzwi od zewnątrz. Według www.4safe.pl.
PRZEDMIOTY NIEBEZPIECZNE
– przedmioty wybuchowe, a także inne urządzenia i przedmioty, które ze względu na swoje właściwości, zawartość lub skład chemiczny stwarzają niebezpieczeństwo, w szczególności przez a) właściwości łatwopalne, b) działanie stwarzające zagrożenie dla człowieka pod względem toksyczności ostrej lub działanie rakotwórcze, c) niebezpieczną dla zdrowia człowieka emisję promieniowania jonizującego przez substancje promieniotwórcze, d) działania żrące. Rozporządzenie […]
PRZEDMIOTY WYBUCHOWE
– wszelkiego rodzaju przedmioty, które ze względu na swe właściwości wybuchowe stwarzają niebezpieczeństwo w razie poddania ich działaniu wysokiej temperatury lub przy niewłaściwym obchodzeniu się z nimi, w szczególności przy poruszaniu, rzucaniu czy jakiejkolwiek przy nich manipulacji. Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 8 listopada 2018 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy […]
PYŁ
– zbiór cząsteczek stałych, które wyrzucone do powietrza atmosferycznego pozostają w nim przez pewien czas. Najczęściej są to cząstki o wymiarach poniżej 300 µm (mikrometrów). Najbardziej pyłotwórcze procesy technologiczne to: mielenie, mieszanie ciał sypkich, kruszenie, polerowanie, szlifowanie, toczenie itp. Szkodliwe działanie pyłu przemysłowego na organizm ludzki zależy od: a) rodzaju pyłu, wielkości poszczególnych cząstek, b) […]
