Sen a sprawność umysłowa

Sen odgrywa istotną rolę w regeneracji komórek poprzez zaangażowanie w syntezę białek. Jest związany z poprawą pamięci, regulacją ruchu oraz przetwarzaniem molekuł związanych z plastycznością synaptyczną. Pełni kluczową rolę w procesie utrwalania wspomnień. Deficyt snu skutkuje szeregiem negatywnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak obniżone napięcie przywspółczulnego układu nerwowego, zwiększone stężenie kortyzolu, glukozy i insuliny wieczorem, a także pogorszeniem nastroju.

Jak brak snu wpływa na sprawność umysłową?

Długość oraz jakość snu istotnie wpływają na funkcje poznawcze. Badania wykazują, że osoby cierpiące na niedobór snu wykazują wydłużony czas reakcji, obserwuje się u nich spadek funkcji pamięci oraz zdolności uczenia się. Niedostateczna ilość snu przekłada się na obniżoną kreatywność, a także wpływa negatywnie na umiejętności krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów. Niedosyt snu jest także związany z procesem starzenia się mózgu oraz zwiększa ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Dodatkowo, ma negatywny wpływ na funkcjonowanie hipokampu, struktury mózgu odpowiedzialnej za pamięć, co przyczynia się do spadku ogólnej zdolności zapamiętywania.

Drzemka w ciągu dnia

Drzemka stanowi skuteczną przeciwwagę dla efektów zmęczenia, poprawiając czujność, funkcje poznawcze i psychomotoryczne. Nawet krótka drzemka może sprzyjać transferowi informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Istotne jest, że podczas długotrwałego procesu uczenia się, zapamiętanie kolejnych informacji staje się możliwe dopiero po odpoczynku w postaci drzemki.

Badania wykazują, że sen korzystnie wpływa na funkcjonowanie pamięci krótkotrwałej. Różne długości drzemek przynoszą zróżnicowane korzyści. Krótkie drzemki od 5 minut do 2 godzin poprawiają nastrój, a te trwające mniej niż 20 minut łagodzą senność, zwiększają czujność i dostarczają dodatkowej energii. Drzemki trwające 10 minut, oprócz redukcji subiektywnej i obiektywnej senności, przyczyniają się do wzrostu wigoru, energii, czujności oraz poprawy dokładności i szybkości wykonywania zadań angażujących funkcje poznawcze.

Drzemka trwająca 30 minut wpływa na procesy pamięciowe, wspierając lepsze zapamiętywanie faktów, twarzy i nazwisk. Natomiast drzemka trwająca 90 minut (obejmująca całą fazę cyklu snu) przyczynia się do wzrostu kreatywności oraz lepszego funkcjonowania pamięci związanej z emocjami i pamięci odpowiedzialnej za wykonywanie wyuczonych aktywności, takich jak jazda na rowerze czy gra na instrumencie.

Warto podkreślić, że krótkie drzemki okazują się bardziej efektywne, przynosząc natychmiastowe korzyści, których efekty utrzymują się przez okres do 3 godzin. Efektywność działania drzemki maleje natomiast po jej wydłużeniu.

Zobacz też: