Nowe rozporządzenie ministra zdrowia – substancje reprotoksyczne

Zmieniają się przepisy dotyczące pracy z substancjami, które mają negatywny wpływ na zdrowie pracowników.

Dział Nadzoru SEKA S.A. informuje, że 26.07.2024 r. zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2024 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym w środowisku pracy (Dz.U.2024.1126).

Zmiana przepisów obejmuje pracowników mających kontakt z substancjami reprotoksycznymi

Niniejsze rozporządzenie zastępuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. 2024.156), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. poz. 878).

Nowe rozporządzenie w zakresie swojej regulacji obejmuje także pracowników pracujących w narażeniu na działanie nowo wyodrębnionych substancji o działaniu reprotoksycznym, a tym samym dokonuje wdrożenia dyrektywy 2022/431.

Aktualne rozporządzenie wprowadza dwie istotne zmiany

Zmiana 1
Substancje o działaniu reprotoksycznym dodano do substancji o działaniu rakotwórczym i mutagennym, co nakłada na pracodawców określone obowiązki

Główna zmiana to dodanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu reprotoksycznym („toksycznym w kontekście zdolności reprodukcyjnych”) obok tych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Wprowadzono nowe definicje substancji reprotoksycznej, nieprogowej substancji reprotoksycznej oraz progowej substancji reprotoksycznej.

Określony został sposób postępowania przez pracodawcę wszędzie tam, gdzie będzie używany czynnik rakotwórczy, mutagenny lub substancja reprotoksyczna.

W przypadku zaś rozpoznania lub podejrzenia u pracownika zmian w stanie zdrowia, stwarzających podejrzenie, że powstały w wyniku narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, pracodawca – na wniosek lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami – będzie obowiązany:
• zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników narażonych w podobny sposób,
• dokonać weryfikacji uprzedniej oceny tego narażenia,
• w razie potrzeby – zastosować odpowiednie dodatkowe środki zapobiegawcze.

Zmiana 2
Nowe zapisy w rejestrze prac i rejestrze pracowników mających kontakt z substancjami określonymi w rozporządzeniu

Druga kluczowa zmiana dotyczy prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym lub reprotoksycznym i rejestru pracowników wykonujących ww. prace.

Wprowadzono rozróżnienie na osoby zatrudnione przy pracach z co najmniej jedną spośród substancji chemicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym z rozgraniczeniem przy pracach do 0,1 wartości NDS (włącznie) i powyżej 0,1 wartości NDS.

W konsekwencji zmianie uległa również „Informacja o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym”, która jest przekazywana do PIP i PIS.

Zmiana dotychczasowych wytycznych Działu Nadzoru

UWAGA: W powyższym obszarze Dział Nadzoru w 2020 r. wydał wytyczne, wprowadzające rozróżnienie na osoby pozostające przy pracy w kontakcie z ww. czynnikami (do 0,1 NDS) i pracujące w narażeniu (ponad 0,1 NDS), która umożliwiała pominięcie licznych obowiązków pracodawców, których pracownicy wykonywali obowiązki „w kontakcie”.

W świetle zapisów nowego rozporządzenia ww. wytyczne przestają obowiązywać.

Jest to szczególnie istotna informacja dla inspektorów sprawujących nadzory:
• w zakładach przemysłowych i na budowach, gdzie występuje krzemionka krystaliczna,
• przy przetwórstwie drewna (pyły drewna),
• w branży automotive (spaliny Diesla).

Obowiązek prowadzenia rejestrów i czas ich przechowywania

Wszyscy pracodawcy, u których w procesach pracy występują ww. czynniki szkodliwe (również w niskich stężeniach – do 0,1-krotności NDS), muszą prowadzić ww. rejestry i dążyć do wyeliminowania kontaktu, ewentualnie ograniczenia narażenia na ww. czynniki.

Rejestr pracowników, o którym wyżej mowa (§ 7 ust. 1, wraz z rejestrem prac, o którym mowa w § 6 ust. 1 rozporządzenia), dotyczący:
1) czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym przechowuje się przez okres 40 lat po ustaniu narażenia na te czynniki;
2) substancji reprotoksycznych niebędących jednocześnie czynnikami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym przechowuje się przez okres 5 lat po ustaniu narażenia na te substancje.

Rozporządzenie weszło w życie 28.07.2024 r.

Biuro prasowe SEKA S.A.
Kontakt: marketing@seka.pl
Materiał został przygotowany przez Dział Nadzoru SEKA S.A.