Przerwy w pracy – odpowiedź na naturalne potrzeby organizmu

Przerwy w pracy są konieczne. Dotyczy to pracy zarówno fizycznej jak i umysłowej. Przedłużające się zmęczenie, które jest fizjologiczną konsekwencją pracy, obniża możliwość jej kontynuowania. Zmniejsza się efektywność i narasta zniechęcenie.

Zmęczenie rozwija się głównie w narządach zaangażowanych w pracę. Po wysiłku fizycznym męczą się głównie mięśnie, po pracy wzrokowej – oczy, a umysłowej – umysł. Objawia się to gorszą koncentracją, zaburzeniami uwagi, pamięci, utrudnionym spostrzeganiem, wydłużeniem czasu reakcji, trudnością w podejmowaniu decyzji, drażliwością, zniechęceniem i uczuciem senności.

Niezależnie od rodzaju zmęczenia sygnały z organizmu skłaniają do przerwania wykonywanej pracy, a przynajmniej do zmiany jej rodzaju.

Przerwy wpisane do prawa pracy

Zgodnie z Kodeksem pracy każdy pracownik, który wykonuje pracę dłużej niż 6 godz. dziennie ma prawo do 15-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy. Osobom pracującym przy komputerze, o ile czas takiej pracy przekracza połowę dziennego wymiaru czasu pracy, przysługuje dodatkowo 5-minutowa przerwa, również wliczana do czasu pracy.

Podczas pracy zdalnej harmonogram przerw, ich częstotliwość oraz długość ustala sobie sam pracownik. Z reguły praca jego polega na pracy przy komputerze – dlatego racjonalne jest zachowanie prawnego rytmu 5-minutowych przerw po każdej godzinie pracy.

Dopuszczalne są wprawdzie przerwy następujące dopiero po zakończeniu konkretnego zadania, ale jego wykonywanie nie powinno trwać kilku godzin.

Dlaczego odpoczynek jest niezbędny?

Przerwa jest niezbędna szczególnie ze względu na relaks narządu wzroku oraz konieczną zmianę pozycji długotrwałego siedzenia.

Siedzenie bowiem uznawane jest za czynnik ryzyka kardiometabolicznego (otyłość brzuszna, podwyższone ciśnienie tętnicze (RR), podwyższone stężenie trójglicerydów (TG), obniżone stężenie lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL), nieprawidłowy poziom glukozy w surowicy na czczo lub cukrzyca), rozwoju chorób układu krążenia, występowania niektórych nowotworów oraz zwiększenia umieralności.

Przerywanie siedzenia i zastąpienie go aktywnością fizyczną o małym natężeniu albo pozycją stojącą może być bodźcem wystarczającym do wywołania natychmiastowych korzystnych zmian w organizmie.

Powtórzymy – przerwy są konieczne! Pamiętajcie o tym, szczególnie podczas pracy na home office.

Na podstawie: „Fizjologiczne i ergonomiczne aspekty organizacji pracy zdalnej ze szczególnym uwzględnieniem pracowników starszych”, Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera