Praca w nadgodzinach

Praca w godzinach nadliczbowych obejmuje zarówno pracę wykonywaną ponad ustaloną normę czasu pracy pracownika, jak również pracę wykonywaną poza przedłużonym dobowym wymiarem czasu pracy, wynikającym z obowiązującego systemu i harmonogramu czasu pracy pracownika.

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w przypadku:

• Konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia, środowiska lub usuwania awarii (takich jak powodzie, pożary, katastrofy drogowe, budowlane, a także wszelkiego rodzaju awarie maszyn czy urządzeń).
• Szczególnych potrzeb pracodawcy, które mogą wynikać np. z absencji chorobowej pracowników lub konieczności pilnego i terminowego wykonania określonej pracy.

Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych dotyczy:

• pracownic w ciąży,
• pracowników młodocianych,
• pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia, jeśli nie wyrazili zgody na pracę w godzinach nadliczbowych,
• pracowników zatrudnionych na stanowisku pracy, na którym występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (zakaz ten dotyczy pracy w godzinach nadliczbowych ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy, natomiast nie obejmuje takich sytuacji, jak akcja ratownicza konieczna do ratowania zdrowia lub życia ludzkie-go, ochrony mienia bądź usuwania awarii),
• pracowników niepełnosprawnych, z wyjątkiem zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy na wniosek niepełnosprawnego lekarz, przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku, lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą, wyrazi zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych.

Rekompensata za pracę zdalną

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi zawsze przysługuje standardowe wynagrodzenie za każdą z przepracowanych godzin. Dodatkowo, praca w godzinach nadliczbowych może być wynagradzana poprzez dodatek do wynagrodzenia lub przyznaniem dodatkowego czasu wolnego. Ostateczna decyzja odnośnie do formy rekompensaty pozostaje w gestii pracodawcy.

• Dodatek 100%. Pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, które przypadają:
  • w nocy,
  • w niedziele i święta, które nie są dniami pracy dla pracownika, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  • oraz w sytuacji, gdy praca przekracza przeciętną 40-godzinną tygodniową normę czasu pracy.
• Dodatek 50%. Pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych na dobę przypadającą w dni, które są dniami pracy dla pracownika, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (w tym „robocze” niedziele i święta), z wyjątkiem pracy nadliczbowej w porze nocnej, za którą przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia. Dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia przysługuje także za pracę nadliczbową na dobę przypadającą w dzień wolny od pracy, wynikający z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, oraz w dni wolne od pracy, które równoważą podwyższenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin (w systemie równoważnego czasu pracy).
• Czas wolny na wniosek pracownika. Jeżeli pracownik złoży pisemny wniosek o udzielenie czasu wolnego, to jest on udzielany w tym samym wymiarze, co liczba przepracowanych godzin. W takim przypadku czas wolny może być udzielony również poza okresem rozliczeniowym, w którym pracownik pracował w godzinach nadliczbowych.
• Czas wolny bez wniosku pracownika. Jeżeli czas wolny jest przyznawany bez wniosku pracownika, udzielany jest w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin. W takim przypadku czas wolny musi być przyznany najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego. W odniesieniu do pracowników wykonujących regularnie pracę poza zakładem pracy, dopuszczalne jest zastąpienie wynagrodzenia wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych ryczałtem. Wysokość tego ryczałtu powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi czasu pracy w godzinach nadliczbowych.
• Ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych. W przypadku pracowników, którzy regularnie wykonują pracę poza zakładem pracy, istnieje możliwość zastąpienia wynagrodzenia wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych ryczałtem. Wartość tego ryczałtu powinna być zgodna z przewidywanym wymiarem czasu pracy w godzinach nadliczbowych.

Źródło:
PIP
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej

Zobacz też: