Co to jest bhp i ppoż. oraz w jaki sposób się do nich odnosić?

bhp, czyli bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ppoż. tłumaczone jako ochrona przeciwpożarowa stanowią zbiory zasad, które poprzez regulacje prawne powinny zostać wdrożone i przestrzegane w miejscu pracy. Pierwszy zbiór – bhp dotyczy przede wszystkim przepisów regulujących zasady funkcjonowania w miejscu pracy dla poszczególnych stanowisk. Ich celem jest ograniczenie ryzyka wypadków i chorób zawodowych potencjalnie powodujących uszczerbek na zdrowiu pracowników. Z kolei zasady ochrony przeciwpożarowej zgodnie ze swoją nazwą, dotyczą zapobiegania powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru bądź innej klęski żywiołowej, zapewnienia środków niezbędnych do ich zwalczania, a także prowadzenia akcji ratowniczych. Przepisy bhp i ppoż. są obowiązkowo stosowane we wszystkich miejscach pracy w Polsce.

Bhp w polskim prawie

Bezpieczeństwo i higiena pracy (bhp) funkcjonuje w naszym kraju za sprawą rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej z 1997 roku, a także kodeksu pracy. Oba dokumenty zawierają zbiór przepisów ogólnych dotyczących bhp, jednak nie są jedyną podstawą prawną regulującą w Polsce ergonomię i bezpieczeństwo pracy. Szczegółowe zasady regulujące bhp na poszczególnych stanowiskach spotykanych w różnych branżach przemysłu, usług i rolnictwa zostały uwzględnione w oddzielnych rozporządzeniach Rady Ministrów, a także konkretnych ministerstw odpowiedzialnych za regulacje prawne danej branży. Nie istnieje zatem jeden ogólny kodeks bhp, a raczej zbiory reguł wynikające z wielu przepisów prawnych odnoszących się do konkretnych grup zawodowych i charakteru wykonywanej pracy.

Co konkretnie regulują przepisy bhp?

Regulacje bhp określają przede wszystkim środowisko i proces pracy. Do tych obszarów zaliczamy między innymi warunki sanitarne, czyli odpowiednie pomieszczenia i urządzenia zapewniające pracownikom niezbędną higienę, a także możliwość spożywania posiłków. Pomieszczenia, w których personel wykonuje swoją pracę muszą spełniać określone warunki. Zaliczamy do nich między innymi odpowiednie ogrzewanie, oświetlenie i wentylację. Miejsce pracy musi gwarantować odpowiednią ergonomię – chodzi przede wszystkim o wielkość pomieszczeń, stanowiska pracy i ich wzajemną odległość wobec siebie. Przepisy bhp regulują także odpowiednie zabezpieczenie i oznaczenie wszystkich miejsc na terenie zakładu pracy, które w myśl przepisów są uznawane za niebezpieczne dla zdrowia i życia pracowników.
Niektóre prace uznawane są za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia. Inne stają się takimi w przypadku nieodpowiedniego korzystania z urządzeń. Przepisy bhp regulują każdą tego typu sytuację od zasad związanych z korzystaniem z ekranu komputera, teoretycznie przy długotrwałym kontakcie niebezpiecznego dla wzroku, po procedury pracy z udziałem ciężkiego sprzętu. Ograniczeniu ulegają również czynniki szkodliwe i niebezpieczne, takie jak hałas, substancje chemiczne, szkodliwe promieniowanie itp. Zasady bhp wiążą się również z prawami pracowników – na przykład długością i częstotliwością przerw zależną od charakteru wykonywanego zajęcia.

Państwowa Inspekcja Pracy na straży przestrzegania przepisów bhp

Organem państwowym, który stoi na straży przestrzegania przepisów bhp jest Państwowa Inspekcja Pracy. Jednym z jej zadań, oprócz kontroli egzekwowania prawa pracy w przedsiębiorstwach jest również badanie poprawności rozwiązań i procedur bhp wdrożonych w zakładzie. Inne instytucje, w których kompetencji leżą podobne kontrole to między innymi Urząd Dozoru Technicznego, a także Państwowa Inspekcja Sanitarna. W zakładach pracy nad przestrzeganiem zasad czuwają specjaliści do spraw bhp oraz zakładowe komisje do spraw bhp.

Zasady bhp i ppoż. jako kompleksowa ochrona bezpieczeństwa pracowników

W skład najważniejszych regulacji prawnych dotyczących ochrony bezpieczeństwa pracowników należą przepisy bhp i ppoż. Ochrona przeciwpożarowa w myśl ustawowej definicji polega na ochronie życia, zdrowia i mienia przed pożarem lub inną klęską żywiołową. Na czym konkretnie polega ochrona przeciwpożarowa? Wspomniane cele realizuje się w praktyce w trzech najważniejszych aspektach.
Pierwszy z nich dotyczy zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru lub klęski żywiołowej. To najważniejsza część regulacji prawnych, na którą składa się zbiór nakazów i zakazów, którego stosowanie ogranicza możliwość wystąpienia zagrożenia do minimum. Do zapobiegania zalicza się również kontrolę przestrzegania przepisów prowadzoną między innymi przez Państwową Straż Pożarną oraz uprawnionych specjalistów. Pozostałe dwa aspekty, czyli zapewnienie środków do walki z żywiołem i prowadzenie akcji ratowniczej to zadania realizowane przez instytucje i służby państwowe oraz jednostki ochotnicze.

Szkolenia bhp i ppoż.

Zasady bhp i ppoż. należą do powszechnie obowiązujących w zakładach pracy. Stosowanie się do nich jest ściśle kontrolowane. Bhp i ppoż. stanowią zbiór reguł dotyczących organizacji całego środowiska pracy i procedur związanych z procesem pracy. Przepisy bhp i ppoż. są oczywiście odmienne dla zakładów działających w różnych branżach i zatrudniających pracowników wykonujących różne zawody.
Każdy pracownik zobowiązany jest jednak do odbycia szkolenia obejmującego obowiązujące w jego miejscu pracy reguły bhp i ppoż.