22 517 88 66
12 września w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, która reguluje wprowadzenie systemu kaucyjnego dla wybranych rodzajów opakowań na napoje. Są nimi butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych do 3 l pojemności, puszki metalowe do 1 l oraz butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l. System kaucyjny zacznie funkcjonować od 1 stycznia 2025 r., a za jego prowadzenie będą odpowiedzialne tzw. podmioty reprezentujące utworzone przez wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje.
Najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą obejmują:
- Uczestnictwo wszystkich jednostek handlu detalicznego, które oferują produkty w opakowaniach na napoje objęte systemem kaucyjnym. Sklepy o powierzchni do 200 m2 będą jedynie odpowiedzialne za pobieranie kaucji, podczas gdy większe sklepy będą również zobowiązane do zwrotu kaucji oraz odbioru opakowań i odpadów opakowaniowych.
- Obowiązek prowadzenia przez wspomniane jednostki ewidencji, która obejmuje między innymi śledzenie liczby nabytych i sprzedanych produktów będących napojami w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym.
- Możliwość zwrotu kaucji bez konieczności okazywania paragonu.
- Wymóg umieszczania informacji w jednostkach handlu dotyczących warunków i procedur zwrotu pustych opakowań i odpadów opakowaniowych, oraz możliwości zwrotu pobranej kaucji.
- Koszty prowadzenia systemu kaucyjnego przez podmioty reprezentujące będą finansowane przez producentów wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje. Ponadto, finansowanie systemu kaucyjnego będzie również pochodzić z nieodebranej kaucji oraz ze sprzedaży materiałów pochodzących z przetwarzania odpadów opakowaniowych.
- Obowiązek umieszczania na opakowaniach oznakowania wskazującego na ich objęcie systemem kaucyjnym.
- Podmioty reprezentujące będą zobowiązane do składania rocznych sprawozdań, między innymi do gminy, zawierających informacje o masie zebranych odpadów opakowaniowych oraz masie odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi.
- Niestosowanie się do nowych przepisów ustawy będzie zagrożone karą administracyjną o różnej wysokości, na przykład od 500 do 20 tys. zł za nieumieszczenie informacji o warunkach i procedurze zwrotu odpadów opakowaniowych lub od 10 tys. do 500 tys. zł za niepobieranie kaucji.
Realizacja celów wyznaczonych przez UE
Omawiana ustawa wypełnia cele wyznaczone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. L Nr 155 z 12.06.2019, str. 1) opublikowanej 12 czerwca 2019 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Podstawowym problemem, którego rozwiązanie przewiduje ww. dyrektywa, dotyczy odpadów z tworzyw sztucznych, które zanieczyszczają środowisko morskie. W każdym roku ilość tych odpadów gromadzących się w morzach i oceanach rośnie. To ma negatywny wpływ na ekosystemy, różnorodność biologiczną oraz potencjalnie może zagrażać zdrowiu ludzi. Odpady z tworzyw sztucznych budzą ogólne zaniepokojenie społeczne i negatywnie wpływają na takie dziedziny jak turystyka, rybołówstwo i żegluga. Dodatkowo, cenny materiał staje się odpadem, choć mógłby być ponownie wykorzystany.
W art. 9 dyrektywy 2019/904 zawarty jest obowiązek zapewnienia selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstałych z butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3l wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 77% w 2025 r. oraz 90% w 2029 r. Obowiązek ten może być realizowany np. za pomocą systemów zwrotu kaucji.
Wpływ na rynek i środowisko w Polsce
Należy pamiętać, że puszki metalowe stanowią około 30% opakowań napojowych na rynku polskim. Objęcie tego rodzaju opakowań systemem kaucyjnym spowoduje nie tylko wzrost osiąganych poziomów zbierania i recyklingu tego rodzaju odpadów, ale także wpłynie korzystnie ekonomicznie na wprowadzany system kaucyjny oraz zwiększy wygodę dla konsumentów. Co więcej zebrane, a następnie poddane recyklingowi będą odpady powstające z tych opakowań, które dziś są jednymi z najczęściej zaśmiecającymi tereny publiczne.
Obowiązki podmiotów gospodarczych
Wprowadzający produkty w opakowaniach w ramach systemu kaucyjnego będą zobowiązani do sfinansowania co najmniej:
– selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych;
– transportu opakowań do producenta oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania;
– kosztów sprawozdawczości.
System kaucyjny tworzyć będą przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym. Wprowadzających reprezentował będzie tzw. podmiot reprezentujący, odpowiedzialny za zarządzanie systemem. Wybór tego podmiotu będzie należał do wprowadzających, którzy tworzyć będą system. System kaucyjny będzie mógł zostać uruchomiony po uzyskaniu zezwolenia na jego funkcjonowanie wydanego przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze decyzji. Przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym będą obowiązani do uzyskania w ramach systemu kaucyjnego określonych poziomów selektywnego zbierania opakowań lub odpadów opakowaniowych.
Nieuzyskanie wymaganych poziomów wiązać się będzie z obowiązkiem uiszczenia przez wprowadzających opłaty produktowej. Jest to mechanizm, który ma na celu skłonienie przedsiębiorców do utworzenia systemu kaucyjnego. Reprezentant wprowadzających uczestniczących w systemie będzie składał ministrowi właściwemu do spraw klimatu coroczne sprawozdanie, które będzie zawierało m.in. informacje o:
– wysokości środków przeznaczonych na funkcjonowanie systemu kaucyjnego;
– wysokości nieodebranej kaucji;
– masie opakowań i odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w ramach systemu kaucyjnego.
Źródło: www.gov.pl
najbliższe szkolenia BHP
Zobacz też:
