NIK: wyniki kontroli cen energii

Od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2020 r. NIK przeprowadziła kontrolę w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Urzędzie Regulacji Energetyki, Zarządcy Rozliczeń SA oraz w przedsiębiorstwie obrotu energią elektryczną. NIK jako nierzetelne oceniła nieprowadzenie w latach 2016-2020 cyklicznych analiz rynku energii.

Skokowy wzrost cen energii

Z ustaleń kontroli wynika, że Minister odpowiedzialny za sprawy energii nie zapobiegł skokowemu wzrostowi cen energii elektrycznej. Stało się tak, mimo konsekwentnej polityki Unii Europejskiej ograniczania emisji CO₂ i świadomości jej skutków dla polskiej energetyki.

Ceny uprawnień do emisji CO₂ wciąż rosły, w konsekwencji musiały też rosnąć ceny energii wytwarzanej z paliw kopalnych. Ustawa o cenach energii elektrycznej działała tylko w 2019 r. i miała charakter doraźny. Ustawa, która w ocenie NIK miała spełnić obietnice rządu o braku wzrostu cen energii, została przygotowana w pośpiechu.

W konsekwencji jej przygotowanie było niezgodne z zasadami legislacji, bez konsultacji z podmiotami podlegającymi regulacji ustawy, z niekompletną oceną skutków ustawy. Nie uzyskano też wymaganych opinii zgodności z unijnymi prawem. Choć stabilizacja cen miała obowiązywać tylko w 2019 r., ustawa była w tym czasie czterokrotnie nowelizowana, w tym dwukrotnie ze względu na naruszenie przepisów UE. Po wygaśnięciu ustawy, czyli po 1 stycznia 2020 r. ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wzrosły o prawie 20 proc.

Co może nas czekać w przyszłości

W Polsce, na cenę wytwarzania energii elektrycznej (ee) główny wpływ mają ceny węgla kamiennego i brunatnego oraz cena uprawnień do emisji CO₂.

Już po zakończeniu kontroli, 2 lutego 2020 r. Rada Ministrów przyjęła dokument Polityka energetyczna Polski 2040. Dlatego NIK nie odnosi się do przyjętych rozwiązań odnoszących się do stabilizacji cen energii, w tym zmniejszenia kosztów jej wytwarzania. NIK stoi na stanowisku, że konsekwentne stwarzanie warunków do ograniczenia wytwarzania energii ze źródeł wysoko-emisyjnych pozwoli na stabilizację cen przy zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.

Źródło: NIK