Jak zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się wirusów w systemach wentylacyjno-klimatyzacyjnych?

Fakt przenoszenia się różnych patogenów wywołujących choroby zakaźne układu oddechowego takie jak: odra, gruźlica, grypa, zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS), w tym wirusa SARS-CoV-2, w powietrzu wewnątrz pomieszczeń jest znany i potwierdzony w wielu publikacjach naukowych. Specjaliści opracowali specjalne rekomendacje o charakterze porad i zaleceń, które mogą zmniejszyć ryzyko przenoszenia tych wirusów poprzez systemy wentylacyjne.

W momencie, kiedy człowiek kaszle, kicha, mówi lub oddycha, krople aerozolu wodnego, zawierające wydzielinę dróg oddechowych są wyrzucane z dużą prędkością do powietrza wewnątrz pomieszczenia. Jeżeli osoba ta jest chora lub jest nosicielem danego patogenu, krople mogą również zawierać cząsteczki zakaźne, które za pomocą systemu wentylacyjno-klimatyzacyjnego mogą przenosić się pomiędzy pomieszczeniami wraz z powietrzem do nich nawiewanym.

Metody ograniczenia możliwości zakażeń wirusowych wewnątrz pomieszczeń

Biorąc pod uwagę powyższe dane, w celu ograniczenia możliwości przenoszenia się koronawirusa wywołującego chorobę COVID-19 drogą powietrzną, za pośrednictwem systemów HVAC, sugeruje się stosowanie następujących działań:

„Rozcieńczanie” mikrobiologicznych zanieczyszczeń – przede wszystkim poprzez cyrkulację powietrza. Dodatkowo, powietrze krążące w układzie zamkniętym, powinno podlegać filtracji z użyciem wysokiej klasy filtrów zgodnych z aktualną klasyfikacją i normami. Można też rozważyć montaż wewnątrz instalacji filtrów elektrostatycznych, lamp UV lub generatorów jonów.
Ograniczenie spadków przepływu powietrza – w obecnej sytuacji należy ograniczyć takie praktyki w celu zapewnienia efektywnej wymiany powietrza, a co za tym idzie, poprawę mikrobiologicznej jakości powietrza wewnątrz pomieszczeń.
Okresowe wietrzenie pomieszczeń – o ile jest to możliwe z technicznego punktu widzenia, należy poprzez otwieranie okien/świetlików umożliwić wymianę powietrza z wykorzystaniem powietrza atmosferycznego.
Zmniejszenie liczby osób w pomieszczeniach – wskazane jest zmniejszenie zagęszczenia osób przebywających w pomieszczeniach, co w praktyce zmniejsza wewnętrzne, mikrobiologiczne zanieczyszczenie powietrza.
Kontrola pracy systemu wentylacyjno-klimatyzacyjnego – działania z tym związane powinny uwzględniać planowe przeglądy techniczne, kontrolę szczelności systemu, właściwą i terminową wymianę filtrów powietrza. Procesy czyszczenia wnętrza kanałów wentylacyjnych powinno ograniczyć się do niezbędnego minimum. Dezynfekcję powierzchni narażonych na zanieczyszczenia, jak np. wymienniki ciepła (szczególnie obrotowe i płytowe), należy prowadzić ze zwiększoną częstotliwością.
Potwierdzona skuteczność biobójcza – w przypadku podjęcia decyzji o przeprowadzeniu dezynfekcji elementów instalacji wentylacyjnej zaleca się stosowanie środków dezynfekcyjnych dopuszczonych do obrotu na terenie kraju przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Wyroby te powinny posiadać potwierdzoną skuteczność biobójczą wobec wirusów i powinny być stosowane zgodnie z ich przewidzianym przeznaczeniem.

Źródło: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny