Ergonomia BHP – jakie znaczenie ma w pracy?

Poszczególne dziedziny nauki odcisnęły mocne piętno w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Wśród nich kluczową rolę odgrywa ergonomia. BHP czerpie z jej dorobku przede wszystkim w zakresie przygotowywania stanowisk pracy w taki sposób, aby były bezpieczne i gwarantowały najwyższą efektywność. Czym dokładnie jest ergonomia w BHP? Na jakie rodzaje dzieli się ergonomia?

Ergonomia jako nauka

Ergonomia to dziedzina nauki, która wykorzystując wiedzę o zdolnościach psychofizycznych człowieka, zajmuje się planowaniem i projektowaniem narzędzi oraz stanowisk pracy. W obszarze zainteresowań ergonomii znajdują się zasady, tempo pracy oraz czynniki, takie jak zmęczenie czy stres. Termin wywodzi się z języka greckiego, w którym słowo ergon oznacza pracę, natomiast słowo nomos prawo i wiedzę.

Ergonomia w BHP jest nauką interdyscyplinarną. Z dorobku jakich dziedzin naukowych korzysta przede wszystkim ergonomia? BHP za pośrednictwem ergonomii wykorzystuje elementy fizjologii, psychologii, socjologii, medycyny, antropometrii, a także organizacji pracy. W oczywisty sposób na ergonomię wpływają też nauki techniczne, choćby w zakresie projektowania i udoskonalania wykorzystywanych w pracy maszyn.

W praktyce główne zadanie ergonomii w BHP polega na badaniu i analizowaniu warunków pracy w odniesieniu do wytycznych wynikających z bezpieczeństwa i higieny pracy. Ergonomią posługują się organizatorzy pracy i konstruktorzy wykorzystywanych w niej urządzeń. Wiedza z zakresu ergonomii pomaga tworzyć przepisy obecne w Kodeksie pracy, ale nie tylko, bo także w regulacjach branżowych, takich jak prawo budowlane.

Ergonomia koncepcyjna i korekcyjna

Ergonomia BHP dzieli się na ergonomię koncepcyjną oraz korekcyjną. Na czym polega różnica pomiędzy nimi?

Ergonomia koncepcyjna jest stosowana na etapie projektowania. Pozwala organizować stanowiska i narzędzia pracy w taki sposób, aby maksymalnie uwzględniać potrzeby i możliwości pracowników, przede wszystkim w zakresie bezpieczeństwa. Ergonomia koncepcyjna nie dotyczy wyłącznie projektowania stanowisk, ale również używanego na nich sprzętu. Z kolei w zakładzie pracy ergonomia koncepcyjna jest domeną specjalistów z zakresu BHP odpowiedzialnych za bezpieczne planowanie środowiska pracy.

Zadaniem ergonomii korekcyjnej jest natomiast analiza warunków pracy pod kątem bezpieczeństwa i wygody pracowników na poszczególnych stanowiskach. Zawsze dotyczy ona rozwiązań, które już funkcjonują, a które mogą być udoskonalone, a jeśli nie spełniają wyznaczonych standardów, także usunięte, na przykład ze względu na zbyt wysokie ryzyko ponoszone przez pracowników. Z drugiej strony ergonomia korekcyjna jest brana pod uwagę również w fazie projektowania, co dotyczy przede wszystkim prototypów maszyn i urządzeń. Korekty wprowadzone już na tym etapie przyczyniają się do uniknięcia zbędnych kosztów w przyszłości.

Ergonomia i BHP

Ergonomia i BHP są ze sobą trwale związane. Bez wiedzy z zakresu ergonomii, BHP nie może udoskonalać stanowisk pracy, przyczyniając się do wyższego poziomu bezpieczeństwa. W skali makro skuteczne stosowanie zasad ergonomii przyczynia się między innymi do ograniczenia liczby zwolnień lekarskich w zakładach pracy. Ochrona pracowników stanowi cel nadrzędny, ale przy okazji ergonomia ma także inny korzystny wpływ na środowisko pracy. Może przyczyniać się do wyższej efektywności osiąganej przez przedsiębiorstwa. Ponadto, stosowanie zasad ergonomii wpływa pozytywnie na samopoczucie i zaangażowanie pracowników, czego pracodawcy zdecydowanie nie powinni bagatelizować!

Specjalistyczne szkolenia BHP w ofercie SEKA S.A.