Czym są środki ochrony indywidualnej?

Prawo związane z bezpieczeństwem i higieną pracy nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikom ochrony. Oprócz środków ochrony zbiorowej, równie istotne są środki ochrony indywidualnej. Ich zastosowanie wynika z dokonanej oceny ryzyka zawodowego i zależy oczywiście od branży, w której działa przedsiębiorstwo, a także obowiązków pracownika na konkretnym stanowisku.

Czym dokładnie są środki ochrony indywidualnej? Jakie rodzaje środków wyróżniamy? Jakie wymagania muszą spełnić wykorzystywane środki ochrony indywidualnej i w jaki sposób określić tę potrzebę?

Czym dokładnie są środki ochrony indywidualnej?

Obowiązek zaopatrzenia pracowników w środki ochrony indywidualnej określa kodeks pracy. Według niego pracodawca dostarcza je zatrudnionym nieodpłatnie. Ich zadaniem jest zabezpieczenie pracownika przed czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia, które występują w środowisku pracy. Do środków ochrony indywidualnej zaliczają się tak zwane środki noszone oraz trzymane przez pracowników. Kategoria oprócz odzieży i obuwia obejmuje także zwiększające poziom bezpieczeństwa akcesoria. Bez wyposażenia w odpowiednie środki ochrony indywidualnej pracownik nie może zostać dopuszczony do wykonywania swoich obowiązków, czego dopilnować powinien pracodawca, a w większych zakładach pracy miejscowa służba BHP.

Jakie rodzaje środków ochrony indywidualnej wyróżniamy?

Wykorzystywane w zakładach pracy środki ochrony indywidualnej można podzielić na kilka kategorii zależnie od przeznaczenia. Należą do nich:

• Odzież ochronna – chroniąca klatkę piersiową i brzuch, między innymi fartuchy, peleryny, bluzy, kombinezony i inne osłony ciała. Tego typu środki ochrony indywidualnej chronią pracownika przed uszkodzeniami natury fizycznej, ale również przed promieniowaniem.
• Środki ochrony kończyn – między innymi rękawice ochronne, obuwie robocze ochraniacze stóp i stawów czy getry.
• Środki ochrony głowy – przede wszystkim hełmy i kaski ochronne, ale również dodatkowe wyposażenie w postaci czapek, czepków oraz kapturów.
• Środki ochrony twarzy i oczu – gogle i okulary ochronne, przyłbice, maski spawalnicze czy maseczki ochronne.
• Środki ochrony słuchu – nauszniki, hełmy przeciwhałasowe, wkładki przeciwhałasowe.
• Środki ochrony układu oddechowego – na przykład filtry oraz maski przeciwgazowe.
• Środki ochrony przed upadkiem – linki i pasy bezpieczeństwa, uprzęże, urządzenia samohamowne, amortyzatory oraz inny sprzęt niezbędny przy pracy na wysokościach.
• Środki ochrony skóry – kremy i maści stanowiące osłonę dla skóry, jak również regenerujące skórę.
• Środki izolujące cały organizm – między innymi sprzęt wyposażony w doprowadzenie powietrza.

Jakie wymagania powinny spełniać środki ochrony indywidualnej?

Kodeks pracy, a także rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej ściśle określają zasady doboru środków ochrony indywidualnej. Wszystkie wykorzystywane w zakładzie środki muszą posiadać niezbędne atesty oraz certyfikaty, które udowadniają spełnienie przez nie określonych prawnie wymagań.

W jaki sposób ustalić, które środki ochrony indywidualnej są niezbędne?

Sposób używania środków ochrony indywidualnej powinien być ujęty w zakładowych przepisach BHP, które wynikają z oceny ryzyka zawodowego, jak również obowiązujących przepisów. Pracodawcy mogą być zobligowani do przygotowania regulaminu obejmującego zasady przydziału i używania środków ochrony indywidualnej lub może się to odbywać w formie zarządzenia. Instrukcja powinna być zrozumiała dla pracowników, a oprócz sposobu użytkowania środków ochrony indywidualnej musi zawierać zasady ich kontroli i konserwacji.

Pracownicy, którzy nie stosują wymaganych środków ochrony indywidualnej narażają się na kary porządkowe ze strony pracodawców. Z kolei pracodawca, który nie zapewnia pracownikom środków ochrony, w razie kontroli również będzie surowo ukarany np. w formie grzywny.

Specjalistyczne szkolenia BHP w ofercie SEKA S.A.