Czad – wciąż aktualne zagrożenie

Sezon grzewczy trwa a wraz z nim pojawiła się ryzyko śmiertelnych przypadków zatruć tlenkiem węgla (czadem) w razie niewłaściwego eksploatowania urządzeń grzewczych. Choć w ostatnich latach zimy były nadzwyczaj łagodne to zagrożenie jest cały czas realne.

Skąd się bierze czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?

Tlenek węgla, zwany potocznie czadem, to gaz o silnym działaniu toksycznym, pozbawiony barwy i zapachu, nieco lżejszy od powietrza, co sprawia, że łatwo się z nim miesza i rozprzestrzenia. Potencjalne źródła czadu w pomieszczeniach mieszkalnych obejmują kominki, gazowe podgrzewacze wody, piece węglowe, gazowe lub olejowe, oraz kuchnie gazowe.

Czad powstaje w wyniku niepełnego spalania różnych paliw, takich jak drewno, olej, gaz, benzyna, nafta, propan, węgiel, ropa, gdy nie ma wystarczającej ilości tlenu do pełnego spalania. To może wynikać z braku dopływu świeżego powietrza do urządzenia, w którym zachodzi spalanie, bądź z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego. Dodatkowo, przedwczesne zamknięcie komory spalania w piecu lub kuchni, a także zapchane i nieszczelne przewody kominowe lub uszkodzone połączenia między kominami a piecami mogą również prowadzić do emisji czadu.

Szczelnie zamknięte okna, czasem dodatkowo uszczelniane, pozaklejane kratki wentylacyjne, brak otworów wentylacyjnych w drzwiach łazienkowych, a także zaniedbanie regularnych kontroli drożności przewodów wentylacyjnych i kominowych stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa w naszych domach i mieszkaniach. W niewietrzonych pomieszczeniach łatwo może dojść do tragedii.

Podstępny zabójca

Brak sygnałów alarmowych informujących ludzi o obecności tlenku węgla stanowi istotny czynnik sprzyjający zatruciu czadem. Zagrożenie związane z tym gazem wynika z jego niemożności wyczuwania przez człowieka. Tlenek węgla dostaje się do organizmu poprzez układ oddechowy, a następnie jest absorbowany przez krwioobieg. W układzie oddechowym człowieka tlenek węgla łączy się z hemoglobiną aż 210 razy szybciej niż tlen, co skutkuje zablokowaniem dopływu tlenu do organizmu. To stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, uniemożliwiając prawidłowe transportowanie tlenu we krwi i powodując uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych.

W wyniku ostrego zatrucia tlenkiem węgla może dojść do nieodwracalnych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, niewydolności wieńcowej, zawału serca, a nawet śmierci. Z tego powodu istnieje konieczność skutecznego monitorowania i sygnalizowania obecności tego gazowego niebezpieczeństwa, aby umożliwić szybką reakcję i ewakuację, minimalizując tym samym ryzyko poważnych konsekwencji dla zdrowia ludzi.

Jakie są objawy zatrucia tlenkiem węgla?

• lekki ból, mdłości, wymioty, ogólne zmęczenie i osłabienie – lekkie zatrucie,
• nasilający się ból głowy, senność, zaburzenia świadomości i równowagi, trudności z oddychaniem, oddech przyśpieszony, zaburzenia rytmu serca – średnie zatrucie,
• drgawki, utrata przytomności – ciężkie zatrucie,

Osłabienie oraz uczucie znużenia, które odczuwa osoba zatruta czadem, prowadzą do zaburzeń orientacji i zdolności oceny zagrożenia. W rezultacie staje się ona całkowicie bierna, niezdolna do ucieczki z miejsca, gdzie nagromadziła się trucizna. Następnie może stracić przytomność, a jeśli nikt nie udzieli jej natychmiastowej pomocy, grozi jej śmierć.

Jak pomóc przy zatruciu tlenkiem węgla?

• należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza,
• jak najszybciej wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze,
• rozluźnić poszkodowanemu ubranie – rozpiąć pasek, guziki, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia,
• wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe – 999, straż pożarna – 998 lub 112); jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.

Źródło materiały: Państwowej Straży Pożarnej

Zobacz też: