Cyberprzemoc w miejscu pracy
W ostatniej dekadzie, wraz z postępem technologicznym, sposób pracy uległ diametralnej zmianie. Obecnie pracownicy komunikują się ze sobą za pomocą nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych (określanych skrótem ICT – information and communica- tion technologies), które oferują potężne narzędzia – takie jak: wiadomości sms, zdjęcia, filmy, e-maile, komunikatory internetowe czy serwisy społecznościowe – ułatwiające atakowanie potencjalnych ofiar. Jak podkreśla wielu ekspertów, cyberprzemoc (cyberbullying, cybermobbing) jest szczególnie szkodliwym zjawiskiem, ponieważ może wywołać poważne konsekwencje za pomocą tylko „kilku kliknięć”.
Cyberprzemoc a mobbing
Należy zaznaczyć, że cyberprzemoc różni się od tradycyjnego mobbingu (nękania), gdyż: sprawcy mogą pozostać anonimowi, negatywne zachowania wobec konkretnego pracownika są widoczne dla szerszej grupy obserwatorów, a ponadto do aktów cyberprzemocy może dochodzić poza fizycznym miejscem pracy. W najnowszym raporcie International Labour Organization (ILO) zwrócono uwagę, że kompleksowe zrozumienie „świata pracy” jest niezbędne, by odpowiednio radzić sobie ze wszystkimi przypadkami cyberprzemocy, które ze swej natury mogą wystąpić w dowolnym miejscu i czasie.
Mimo że tradycyjny mobbing i cyberprzemoc w miejscu pracy mają wiele wspólnych cech, to jednak ze względu na narzędzia, którymi po- sługują się sprawcy cyberprzemocy (nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne), charakteryzuje się ona większą częstotliwością agresywnych zachowań i skuteczniej pozwala na zachowanie anonimowości. Właśnie dlatego konsekwencje cyberprzemocy w pracy mogą być znacznie poważniejsze. Jedną z najdotkliwszych jest pogłębiające się poczucie bezradności – na- wet u osób, które ogólnie dobrze radzą sobie z negatywnymi zachowaniami w pracy.
Cyberprzemoc w pracy
Tymczasem sprawcy cyberprzemocy w pracy dysponują coraz nowszymi sposobami krzywdzenia ofiar. Dystans między światem wirtualnym a rzeczywistym może ich ośmielać do podejmowania działań, które dzięki wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych naruszają szereg dóbr osobistych ofiary. W rezultacie ofiara ma poczucie mniejszej zdolności ochrony przed sprawcą, zwłaszcza gdy do aktów agresji dochodzi na publicznym forum internetowym, np. na portalach społecznościowych, takich jak Facebook czy Twitter, a zatem na oczach potencjalnie nieskończonej liczby obserwatorów w cyberprzestrzeni. Cyberprzemoc może przenikać znaczną część życia danej oso- by i powodować u niej niezdolność do psychicznego oderwania się od zdarzenia, dlatego też nie pozwala ofierze odizolować się od źródła notorycznego stresu. Pracownik będący obiektem długotrwałej cyberprzemocy doznaje po- ważnych konsekwencji, jeśli chodzi o zdrowie psychiczne i fizyczne. W efekcie cyberprzemoc generuje negatywne skutki dla organizacji, np. spadek produktywności i rentowności czy też inne koszty.
- flaming – wywoływanie gwałtownego, krótkotrwałego sporu z ofiarą bądź grupą ofiar, obejmującego obraźliwe, wulgarne uwagi, obelgi, a czasem wręcz groźby przesyłane drogą elektroniczną;
- nękanie (harassment) – powtarzające się, nieustanne wysyłanie ofierze obraźliwych komunikatów za pośrednictwem osobistych komunikatorów (takich jak Messenger czy Whats App) lub poczty elektronicznej;
- oczernianie (denigration) – wypowiadanie się o ofierze w krzywdzący, kłamliwy lub okrutny sposób; takie wypowiedzi mogą być zamieszczane w sieci lub bezpośrednio wysyłane do innych osób drogą elektroniczną;
- podszywanie się (impersonation) przez sprawcę pod ofiarę i zamieszczanie w jej imieniu in- formacji, które ją dyskredytują;
- outing i trickery – publiczne zamieszczanie, wysyłanie bądź przekazywanie osobistych wiadomości lub zdjęć ofiary, zwłaszcza takich, które zawierają intymne informacje i są dla niej potencjalnie kompromitujące; u podstaw tych działań może leżeć podstęp (tj. sprawca oszukuje ofiarę, że przekazane przez nią in- tymne treści zachowa dla siebie, podczas gdy w rzeczywistości rozpowszechnia je w sieci bądź wykorzystuje jako narzędzie szantażu);
- wykluczenie (exclusion) ofiary z danej grupy społecznej, wskutek czego staje się ona wy- rzutkiem w określonym środowisku komuni- kującym się drogą elektroniczną;
- cyberstalking – cykliczne wysyłanie ofierze wia- domości, które zawierają groźby, są wyjątkowo obraźliwe lub wymuszają określone rzeczy;
- grożenie online (cybertreats) – bezpośrednie grożenie ofierze wyrządzeniem jej krzywdy bądź nakłanianie jej do popełnienia samo- bójstwa (takie groźby, przesyłane drogą elektroniczną, zawierają zazwyczaj informa- cje o rzeczywistym planowanym zdarzeniu) albo umieszczanie w sieci niepokojących ma- teriałów, prezentujących ofiarę jako osobę chwiejną emocjonalnie, która może rozważać skrzywdzenie siebie lub innych.
Najbliższe Szkolenia z prawapracy
Zobacz też:
