Stres w pracy - co o nim wiesz?
Ponad trzydzieści lat temu kiedy rozpoczynały się przemiany w gospodarce pracodawcy nie przywiązywali wagi do problemu stresu wśród pracowników. W miarę upływu czasu to podejście zaczęło się zmieniać. Czy jednak jesteśmy świadomi jak poważne są skutki zdrowotne chronicznego, silnego stresu? Czy pracodawcy zdają sobie sprawę z tego, że stres powoduje poważne straty finansowe, i to nie tylko wynikające z absencji czy wypadków.
Pojęcie stresu
Stres nie jest pojęciem jednoznacznym. Tradycyjnie wyróżnia się trzy kategorie jego definiowania:
- jako bodziec w środowisku
- jako reakcja jednostki na stawiane jej wymagania
- jako relacja jednostki z otoczeniem.
W pierwszej kategorii należy mówić raczej o stresorach, czyli bodźcach (psychicznych lub fizycznych), których obecność − obiektywna lub postrzegana – prowadzi do stresu. Druga grupa teorii definiuje stres jako istotny czynnik bardziej ogólnego zjawiska, czyli ryzyka psychospołecznego. Stres określany jest jako reakcja psychofizjologiczna, która pojawia się wtedy, kiedy postrzegane przez jednostkę wymagania (np. wobec pracownika w przedsiębiorstwie) przekraczają jej możliwości radzenia sobie lub sprawiają, że możliwości te są „na granicy”. Najpopularniejsza koncepcja należy do trzeciej kategorii - definiuje stres jako szczególną relację, łączącą jednostkę i środowisko, która w ocenie jednostki nadwyręża jej zasoby i zagraża dobrostanowi. Stres w organizacji, zgodnie z tą koncepcją, będzie zatem wynikiem ciągłej interakcji między pracownikiem, a środowiskiem pracy.
Niezależnie od koncepcji, która zostanie przyjęta faktem jest, że stres występujący w dużym natężeniu lub chronicznie, prowadzi nie tylko do negatywnych konsekwencji psychologicznych, ale wpływa niekorzystnie również na funkcjonowanie społeczne i biologiczne, powodując objawy somatyczne
Konsekwencje stresu wśród pracowników
Niektórzy badacze określają stres jako czynnik wpływający nie tylko na zdrowie pracownika, ale też organizacji. Pod pojęciem „zdrowia" organizacji można rozumieć ogólną kondycję przedsiębiorstwa. Wśród konsekwencji stresu badacze wymieniają: zmiany: w gospodarce hormonalnej, wzrost ciśnienia i poziomu cholesterolu, obniżenie odporności organizmu, choroby układu sercowo-naczyniowego i kostnego dekoncentrację, nadużywanie alkoholu i nikotyny, nerwowość i wypalenie zawodowe. Nie ma wątpliwości, że ich powszechne występowanie wśród pracowników będzie pogarszało wydajność organizacji.
Straty finansowe generowane przez stres
Powodem dla którego wiele organizacji nie podejmuje żadnych działań zaradczych może być fakt, że łatwo jest określić straty bezpośrednie trudniej jest określić straty pośrednie wywołane stresem wśród pracowników. Tymczasem straty wynikające z absencji czy dużej rotacji są znacznie niższe straty wynikające z obniżonej produktywności, obniżonego morale zespołu, czy zastępstwa pracowników wypalonych zawodowo.
Najczęściej podejmowanymi działaniami mającymi na celu ograniczenie skutków stresu wśród zatrudnionych jest organizacja szkoleń miękkich z tematyki radzenia sobie ze stresem, jednak najefektywniejsze jest eliminowanie czynników stresogennych.
Źródło: materiały CIOP - PIB
Zobacz też:
