Co motywuje osoby w wieku 60+ do przedłużenia aktywności zawodowej?

Mając na uwadze postępujące zmiany demograficzne w Europie, oczywista staje się konieczność podejmowania działań, które zachęciłyby starszych pracowników do kontynuowania pracy w wieku emerytalnym.

Czynniki decydujące

Gotowość do kontynuowania pracy w wieku emerytalnym jest zdeterminowana wieloma czynnikami, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i organizacyjnym. Osoby mocno zaangażowane w swoją pracę i wewnętrznie zmotywowane do jej wykonywania, niewątpliwie częściej chcą kontynuować pracę w wieku emerytalnym. Z drugiej strony takie czynniki, jak stygmatyzacja ze względu na wiek, brak wsparcia ze strony współpracowników i przełożonych, przeciążenie pracą, mała autonomia w pracy, brak możliwości rozwoju, problemy ze zdrowiem czy brak równowagi między pracą a życiem prywatnym skutecznie zniechęcają do kontynuowania pracy.

Właściwa motywacja

Wiedza na temat determinant gotowości do kontynuowania kariery zawodowej pracowników w wieku emerytalnym jest ważna przede wszystkim z punktu widzenia pracodawców, pozostałych osób zarządzających oraz specjalistów ds. kadr, którzy chcą zatrzymać pracowników starszych w organizacji. Z pewnością opracowywana polityka i podejmowane w ramach niej działania powinny uwzględniać specyficzne potrzeby pracowników starszych, np. potrzebę generatywności czy potrzebę elastycznego czasu pracy. Należy oczywiście pamiętać, że podobnie jak ich młodsi koledzy, chcą oni być traktowani z szacunkiem, mieć atrakcyjne warunki pracy i realizować interesujące zadania. Odpowiedzią na te potrzeby jest wiele „dobrych praktyk”, opracowanych w ostatnich latach pod kątem pracowników starszych.

Stan zdrowia

Wraz z wiekiem wzrasta u pracowników chęć przejścia na emeryturę i jednocześnie obniża się chęć kontynuowania pracy. Wyniki badań pokazują, że zdrowie starszych pracowników i związana z nim zdolność do pracy stanowią jeden z kluczowych czynników wpływających na chęć jej kontynuowania. Problemy zdrowotne mogą skłonić pracownika do zmiany priorytetów, co w wielu wypadkach oznacza spędzanie większej ilości czasu z rodziną i przyjaciółmi, nawet jeśli praca nadal jest dla niego bardzo ważna.

Zły stan zdrowia był najczęściej wymienianą, potencjalną przyczyną zakończenia aktywności zawodowej. Powód ten podało aż 71% badanych Polaków, określając go jako „przyczynę losową, której musieliby się podporządkować”.

Motywacja finansowa

Kwestią oczywistą jest to, że ludzi motywuje do pracy jej aspekt finansowy. Badania wykazują, że zarówno wysokość pensji, jak i emerytury stanowią istotne determinanty decyzji o przejściu na wcześniejszą emeryturę w grupie mężczyzn w wieku 50 − 59 lat (im wyższa pensja, tym większa chęć do kontynuowania pracy, ale im wyższa emerytura tym bardziej ta chęć spada). Takie same wyniki uzyskano w grupie kobiet 50− 59 lat, aczkolwiek powiązania między tymi zmiennymi były w tym przypadku znacznie słabsze. Ponadto ustalono, że główna przyczyna odejścia z pracy osób starszych z relatywnie niskimi dochodami leżała przeważnie po stronie ich problemów zdrowotnych (utrata zdolności do pracy).

Wśród ankietowanych czynniki materialne były częściej wskazywane przez mężczyzn niż przez kobiety, jednak szczególnie duża dysproporcja wystąpiła w aspekcie: możliwości zwiększenia dochodów przez połączenie emerytury z dodatkową pracą (mężczyźni wybierali ten powód o połowę częściej niż kobiety) oraz niskie zarobki w stosunku do wysokości emerytury (o 1/3 częściej).

Czynnik finansowy był istotny przede wszystkim dla mieszkańców terenów słabiej zurbanizowanych (w tym wsi), gdzie sytuacja na rynku pracy jest trudniejsza niż w miastach; aczkolwiek istotnie rzadziej ten argument wskazywały osoby z wykształceniem wyższym.

Źródło materiały CIOP i PIB

Zobacz też: