Choroby zawodowe kręgosłupa. Profilaktyka

Badania w różnych gałęziach przemysłu wskazują, że prawie 80% pracowników odczuwa ból w okolicach kręgosłupa, który, jak twierdzą, jest bezpośrednio związany z wykonywaną pracą. Schorzenie najczęściej dotyka pracowników wykonujących ciężką pracę manualną (np. dokerzy, górnicy), pracę w wymuszonej pozycji (np. osoby piszące na klawiaturze komputera) czy pracę w narażeniu na wibracje (traktorzyści, operatorzy maszyn).

W Polsce schorzenia kręgosłupa są zaliczane do chorób układu ruchu pośrednio związanych z pracą. Oznacza to, że warunki pracy stanowią jedynie jeden z możliwych czynników ryzyka, który wpływa na ujawnienie, przyśpieszenie bądź pogorszenie choroby. Zatem w rozpoznaniu tego schorzenia  konieczne jest udokumentowanie i wykazanie niekorzystnego wpływu warunków lub sposobu wykonywania pracy na jej powstanie lub przebieg.

– Najczęstszym problemem pracowników fizycznych, których praca wiąże się z podnoszeniem lub transportem towarów, a także osób pracujących przy biurkach w wymuszonej pozycji ciała, są dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa – mówi Hanna Nieścior z „Twoje Centrum Fizjoterapii”, mgr fizjoterapii, wykładowca na jednej z wrocławskich szkół. – Leczenie tych dolegliwości jest, niestety, długotrwałe i wymaga wykonywania odpowiednich ćwiczeń również poza gabinetem fizjoterapeuty  – tłumaczy.

Zwraca przy tym uwagę, że sama terapia nie będzie wystarczająca, jeśli pracownik nie zmieni swoich przyzwyczajeń i sposobu codziennego funkcjonowania. Przede wszystkim powinien:

• włączyć aktywność fizyczną – min. 2-3 razy w tygodniu (może to być nawet dłuższy spacer),
• chodzić zawsze wyprostowanym,
• siedząc – nie zakładać nogi na nogę,
• schylając się lub podnosząc ciężkie przedmioty uginać nogi w kolanach i utrzymywać proste plecy,
• nosząc duży ciężar utrzymywać proste plecy i po równo obciążać obie ręce.

Fizjoterapeutka zwraca też uwagę na kwestie, o które powinien zadbać pracodawca:

• realizować działalność wykorzystując ergonomiczne stanowiska pracy,
• wprowadzić obowiązkowe okresowe przerwy w pracy, podczas których pracownicy będą mogli wykonać ćwiczenia rozciągające i rozluźniające mięśnie.

Odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa – ćwiczenia zapobiegawcze

Codzienne wykonywanie ćwiczeń jest pomocne podczas profilaktyki leczenia schorzenia, a także wzmacnia mięśnie i zapobiega bólom kręgosłupa. Ćwiczenia te dzielą się na cztery rodzaje: rozluźniające, mobilizujące, rozciągające i wzmacniające.

– Bardzo ważne są ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha oraz tzw. mięśnie głębokie, ponieważ to one pomagają utrzymać kręgosłup w wyprostowanej pozycji, szczególnie, gdy większość czasu spędzamy siedząc przy biurku – tłumaczy Hanna Nieścior. – Dobrym ćwiczeniem wzmacniającym jest tzw. „deska”. Warto jednak nauczyć się poprawnego wykonywania ćwiczeń, np. pod okiem fizjoterapeuty, inaczej można sobie zaszkodzić – podkreśla.

Poniżej kilka przykładowych ćwiczeń do wykonywania w domu, po uprzedniej konsultacji ze specjalistą.

1. Ustaw się w pozycji – klęk podparty. Ćwiczenia wykonuj w rytm oddechów. Wdech – ściągnij łopatki i wyprostuj plecy. Wydech – siądź na piętach i wyciągnij ręce w przód najdalej jak potrafisz (tzw. „ukłon japoński”). Powtórz 10 razy.
2. Połóż się na plecach. Ręce ułóż wzdłuż tułowia i wyprostuj nogi. Ćwiczenie polega na przyciąganiu biodra do ramienia – najbliżej jak potrafisz przyciągnij prawe biodro w kierunku prawego ramienia. Następnie przesuń biodro i nogę w przeciwnym kierunku i przyciągaj w ten sam sposób lewe biodro. Nogi utrzymuj cały czas wyprostowane. Powtórz 10 razy każdym biodrem.
3. Połóż się na plecach. Kolana ugnij, a ręce trzymaj wzdłuż tułowia. Plecy dociśnij do materaca, unieś biodra w górę i napnij pośladki. Pozycję utrzymaj 8 sekund. Powtórz 10 razy.
4. Połóż się na plecach. Unieś nogi, obejmij je pod kolanami i przyciągnij do siebie, by pośladki oderwały się od podłogi. Policz do 10, wyprostuj nogi i ręce. Powtórz 10 razy.

– Przypominam, że wymienione powyżej czynności są jedynie profilaktyką w leczeniu schorzenia. Gdy występują bóle, należy udać się do specjalisty, by wykonać odpowiednie badania i przystąpić do rehabilitacji pod okiem fizjoterapeuty – zaznacza Hanna Nieścior.

Zobacz też:

Zapraszamy do odwiedzenia: Facebook | LinkedIn | YouTube | Twitter | Google | Magazyn SEKA