Badania profilaktyczne pracowników

O tym, że pracownik bez aktualnych badań lekarskich nie zostać dopuszczony do pracy – o tym wiedzą chyba wszyscy. To jak i kiedy pracownik powinien być kierowany na takie badania nie jest już takie oczywiste. Zapoznaj się z obowiązkami pracodawcy i pracownika w tym zakresie.

Pracodawca jest zobowiązany skierować pracownika na badania lekarskie mające na celu stwierdzenia braku przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na danym stanowisku pracy. To również pracodawca ponosi koszty związane z badaniami. Odmowa pracownika wykonania badań skutkuje nie tylko nie dopuszczeniem do pracy, ale również stanowi podstawę do rozwiązania umowy o pracę. Nie stosowanie się do zaleceń lekarskich zawartym w orzeczeniu jest poważnym naruszenia dyscypliny pracy. Pracodawca, jako podmiot zobowiązany do zapewnienia badań profilaktycznych, ma obowiązek zawrzeć z podstawową jednostką służby medycyny pracy umowę, w formie pisemnej, na podstawie której będą wykonywane pracownikom badania profilaktyczne.

Badania wstępne

Na badania wstępne kierowani są pracownicy przyjmowani do pracy oraz pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy, których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Z obowiązku poddania się badaniom wstępnym są zwolnieni pracownicy, którzy w terminie krótszym niż 30 dni zostali zwolnieni a następnie ponownie zatrudnieni u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku pracy.

Pracownik podejmujący pracę, który po zwolnieniu podejmuje pracę u innego pracodawcy w terminie krótszym niż 30 dni może być zwolniony z obowiązku poddania się badaniom wstępnym pod warunkiem, że przedstawi pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku analogicznym do tego, na którym ma podjąć pracę. Wyjątkiem są pracownicy wykonujący prace szczególnie niebezpieczne.

Pracownik podejmujący prace u pracodawcy może być zwolniony z badań wstępnych, jeżeli równocześnie wykonuję pracę u innego pracodawcy na analogicznym stanowisku pracy po przedstawieniu aktualnego zaświadczenia lekarskiego.

Badania okresowe

Badaniom okresowym podlegają wszyscy pracownicy. O terminie kolejnych badań decyduje lekarz i informacje na ten temat zamieszcza w orzeczeniu o dopuszczeniu do pracy. Częstotliwość wykonywania badań okresowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Badania okresowe powinny być wykonywane w miarę możliwości w godzinach pracy przy zachowaniu wynagrodzenia. Jeżeli badania wykonywane są w innej miejscowości niż ta, w której znajduje się zakład pracy, pracownik może domagać się od pracodawcy zwrotu kosztów podróży. Lekarz wydaje dwa egzemplarze orzeczenia: dla badanego i pracodawcy, który umieszcza je w aktach osobowych pracownika. Pracownik po przerwie w pracy wynikającej z choroby dłuższej niż 30 dni musi być skierowany na badania lekarskie dopuszczające do pracy.

Badania końcowe

Szczególną kategorią badań okresowych są tzw. badania końcowe. Pracodawca kieruje na te badania nie wszystkich zatrudnionych u siebie pracowników, a tylko zatrudnionych w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających.

Pracownikom tym pracodawca obowiązany jest zapewnić okresowe badania lekarskie po:

1) zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami;

2) rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami. Tego rodzaju badania mają na celu uzyskanie przez pracownika zaświadczenia o ewentualnym niekorzystnym stanie zdrowia, co może być przez niego następnie wykorzystane w postępowaniu związanym z uzyskaniem świadczeń związanych z chorobą zawodową

Jak powinno wyglądać skierowanie na badania?

Skierowanie lekarskie powinno być sporządzane w formie pisemnej w trzech egzemplarzach (dla pracownika, placówki medycznej i do akt). Powinno zawierać:

1) określenie rodzaju badania profilaktycznego (wstępne, okresowe, kontrolne), jakie ma być wykonane;

2) w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy – określenie stanowiska pracy, na którym osoba tama być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu;

3) w przypadku pracowników – określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony;

4) opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Orzeczenie lekarskie

Badania profilaktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:

1) brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku albo

2) istnienie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku – w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne wydaje orzeczenie lekarskie w dwóch egzemplarzach – jeden osobie badanej i drugi pracodawcy.

W razie negatywnego wyniku badania profilaktycznego pracodawca ma bezwzględny zakaz dopuszczenia pracownika do pracy!

Źródła:
https://www.biznes.gov.pl/
materiały PIP

Zobacz też: