seka
Aktualności
Badania i pomiary szkodliwych czynników chemicznych – obowiązki pracodawcy

Badania i pomiary szkodliwych czynników chemicznych – obowiązki pracodawcy

Badania i pomiary czynników szkodliwych powinny być przeprowadzane przez laboratoria posiadające akredytację na podstawie przepisów o systemie oceny zgodności. Przed rozpoczęciem procedury badań i pomiarów szkodliwych czynników zdrowotnych w miejscu pracy konieczne jest dokładne zrozumienie procesów technologicznych oraz ich parametrów, identyfikacja występujących czynników, a także analiza organizacji i metodyki pracy. Warto również uwzględnić wyposażenie techniczne, takie jak maszyny, urządzenia, instalacje i narzędzia, które mogą stanowić potencjalne źródła emisji szkodliwych czynników zdrowotnych. Dodatkowo, istotne jest uwzględnienie środków ochrony zbiorowej, w tym informacji dotyczących ich efektywnego zastosowania.

Obowiązek wykonywania badań

Obowiązek przeprowadzenia tych badań i pomiarów należy zrealizować w ciągu pierwszych 30 dni od rozpoczęcia działalności. Kolejne badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w miejscu pracy nie są konieczne, jeśli wyniki dwóch ostatnich badań i pomiarów, przeprowadzonych co najmniej raz na 2 lata (a w przypadku czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym – co najmniej raz na 6 miesięcy), utrzymują się poniżej 0,1 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS)², a w procesie technologicznym lub w warunkach pracy nie zachodzi żadna zmiana, która mogłaby wpłynąć na wysokość tego stężenia. W innych przypadkach okresy między kolejnymi badaniami i pomiarami zależą od wyników poprzednich badań i pomiarów.

Częstotliwość wykonywania badań

W przypadku występowania w środowisku pracy czynnika szkodliwego dla zdrowia, niebędącego czynnikiem rakotwórczym lub mutagennym, badania i pomiary przeprowadza się:

co najmniej raz w roku – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia;
co najmniej raz na 2 lata – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia;
w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika.

Odrębnie przepisy regulują częstotliwość wykonywania badań i pomiarów w przypadku występowania w środowisku pracy czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Przeprowadza się je:

co najmniej raz na 3 miesiące – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia;
co najmniej raz na 6 miesięcy – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego, dopuszczalnego stężenia;
w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika.

W sytuacji, gdy w miejscu pracy występuje szkodliwy dla zdrowia czynnik chemiczny, dla którego – zgodnie z obowiązującymi przepisami – ustalono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego (NDSP)², należy przeprowadzać ciągłe pomiary stężenia tego czynnika.

¹Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) to wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, przez okres jego aktywności zawodowej, nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

²Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) to wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być przekroczona w środowisku pracy w żadnym momencie.