Czwarta rewolucja przemysłowa niesie ze sobą nie tylko nowe możliwości, ale również wyzwania i zagrożenia. Co nas czeka sferze BHP? Oto wyniki badań przeprowadzonych przez CIOP wśród osób zajmujących się kwestiami bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
Rewolucja przemysłowa
Pierwsza rewolucja przemysłowa była efektem zastosowania energii wodnej i pary. Druga nastała wraz z zastosowaniem energii elektrycznej, czego symbolem była linia produkcyjna i produkcja masowa. Trzecia cechowała się wykorzystaniem elektroniki i technologii informatycznych. Czwarta (obecna) jest efektem zespolenia technologii i zatarcia granicy między sferą fizyczną, cyfrową i biologiczną. Systemy cyber-fizyczne sterują procesami fizycznymi podejmują zdecentralizowane decyzje w czasie rzeczywistym, komunikują się i współpracują ze sobą oraz z ludźmi. Efektem zmian jest powstawanie tzw. inteligentnych fabryk. Jak te wszystkie zmiany oceniają specjaliści BHP?
Zdaniem ekspertów
Wdrażanie technologii Przemysłu 4.0 stwarza nowe szanse na poprawę bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Chodzi przede wszystkim o możliwość wyeliminowania pracy w warunkach narażenia na szkodliwe czynniki środowiska pracy lub na dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego oraz o możliwość ciągłego monitorowania zagrożeń w środowisku pracy i funkcjonowania pracowników. Równocześnie powstają nowe zagrożenia – zarówno w materialnym, jak i psychospołecznym środowisku pracy. Problemem najczęściej identyfikowanym przez badanych jest niezawodność rozwiązań technicznych, gdyż awarie i błędy w oprogramowaniu mogą pro wadzić do wypadków. Należy jednak podkreślić, że liczba wypadków powodowanych przez roboty jest niewielka, co pozwala wnioskować, że ich wykorzystanie przyczynia się z dużym prawdopodobieństwem do zmniejszenia liczby wypadków. Wśród uciążliwości związanych ze zdalnym sterowaniem robotami wskazywano głównie na potrzebę dokładności i koncentracji.
Wśród czynników narastających w psychospołecznym środowisku pracy do najczęściej identyfikowanych należą: brak możliwości zmiany sposobu wykonywania pracy i wyboru czasu przerw oraz zwiększenie intensywności pracy, a także ograniczenie inicjatywy i kreatywności pracowników. Monitorowanie funkcjonowania pracowników, którego podstawowym celem jest wczesne wykrywanie zagrożeń, może być również źródłem dodatkowego stresu. Można jednak zauważyć, że znacznie większy procent badanych wyraża pewność, co do korzyści wynikających z monitorowania zagrożeń z wykorzystaniem nowych technologii niż obawę dotyczącą występowania stresu związanego z wprowadzaniem takich rozwiązań. Wynika to niewątpliwie z potwierdzonego badaniami faktu, że występowanie tych czynników i ich oddziaływanie na ludzi zależy w dużym stopniu od sposobu wprowadzania nowych technologii.
Rynek pracy
Za istotne zagrożenie związane z wdrażaniem technologii Przemysłu 4.0 można uznać niepewność zatrudnienia i związany z nią stres – ponad połowa uczestników badania podziela powszechnie wyrażaną w literaturze opinię, że jednym z następstw postępującej automatyzacji i cyfryzacji będzie zwalnianie z pracy osób o niskich kwalifikacjach, niemal 70% uważa, że procesy robotyzacji i cyfryzacji znacznie zwiększą stres związany z możliwością utraty zatrudnienia, a nieco więcej jest zdania, że ich wprowadzanie wymaga ciągłych szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji personelu.
Źródła:
materiały CIOP i PIB
materiały PARP
Skontaktuj się z nami:
Michał Sekunda
Dyrektor handlowy
michal.sekunda@seka.pl