Negatywne aspekty pracy zdalnej z perspektywy pracownika i pracodawcy

W czasie pandemii jednym z podstawowych celów jest zmniejszenie rozprzestrzeniania się zakażeń i złagodzenie skutków COVID-19. Działania, które do tego prowadzą polegają przede wszystkim na ograniczeniu bezpośrednich kontaktów międzyludzkich. Wymaga to reorganizacji w każdym obszarze gospodarki oraz na rynku pracy.

W przedsiębiorstwach, dostosowujących się do tych wymagań, został wdrożony system pracy zdalnej jako tymczasowej lub alternatywnej formy pracy. Wielu pracowników, którzy rozpoczęli pracę z domu od czasu pandemii, nie miała wcześniejszego doświadczenia w tym zakresie. Dlatego istotne jest zebranie i usystematyzowanie wskazówek dotyczących racjonalnych sposobów i organizacji pracy zdalnej w celu zapobieżenia jej potencjalnym negatywnym skutkom.

Dzisiaj skupimy się na wadach pracy zdalnej. Wiadomym jest, że pracownik może zupełnie inaczej postrzegać tę formę pracy, niż pracodawca.

Wady pracy zdalnej z perspektywy pracownika

Konieczność samodzielnego planowania i organizowania dnia może być trudnością dla osób, które nie potrafią lub nie mają doświadczenia w zarządzaniu czasem pracy, koncentracją i determinacją w działaniu. Taka sytuacja może powodować poczucie nieustannej pracy, rezygnację z przerw, pracę w weekendy, a w konsekwencji przemęczenie fizyczne i psychiczne oraz trudność w oddzieleniu pracy zarobkowej od życia prywatnego. Elastyczne harmonogramy mogą powodować wydłużony czas pracy, jeśli pracownik nie narzuca sobie ograniczeń czasowych.
Ograniczenie dostępu do zasobów organizacji.
Utrudnienia natury technicznej.
Utrudnienia związane z dostępem do szkoleń praktycznych w dziedzinach tego wymagających, a przez to obniżenie szansy rozwoju zawodowego i awansu, trudności z przyswojeniem wiadomości przekazywanych podczas szkoleń online.
Pogorszenie komfortu mieszkania, które staje się nie tylko przestrzenią domową, ale także miejscem pracy.
Ograniczenie kontaktu ze współpracownikami, co powoduje trudności w realizacji wyznaczonych zadań oraz wywołuje poczucie izolacji, osamotnienia i wyobcowania. Dzieje się tak głównie ze względu na brak możliwości budowania relacji nieformalnych, a w konsekwencji zmiany charakteru społecznych stosunków pracy (koledzy, kierownictwo).
Deprecjonowanie pracy zdalnej jako „siedzenia w domu”, co negatywnie wpływa na samego pracownika oraz może przyczyniać się do dezorganizacji jego pracy.
Konieczność samodzielnego rozwiązywania problemów bez odpowiedniego wsparcia, co może być źródłem stresu.
Rozwój dolegliwości mięśniowo-szkieletowych, jeśli ergonomiczne aspekty związane z pracą w domu nie są uwzględnione (postawa w czasie wykonywania pracy, brak odpowiedniego stanowiska komputerowego itp.).
Poczucie dyskomfortu w przypadku obniżenia produktywności i efektywności pracownika.

Wady pracy zdalnej z perspektywy pracodawcy

Praca zdalna stwarza wiele problemów i stanowi poważne wyzwanie również dla pracodawcy, gdyż wymaga znalezienia nowych form zarządzania. Wynika to z:

konieczności zapewnienia odpowiedniego wyposażenia do pracy zdalnej (w zależności od rodzaju pracy),
utrudnień w nadzorowaniu pracy przez menedżerów,
trudności przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego (m.in. w zakresie organizacji stanowiska komputerowego),
problemów związanych z bezpieczeństwem danych,
możliwych kłopotów w zapewnieniu wymaganego wsparcia telepracownikom,
problemów z odpowiedzialnością za wypadki zaistniałe podczas świadczenia pracy w domu,
trudności z oceną efektywności i produktywności pracowników,
utrudnionej komunikacji wewnętrznej,
możliwego spadku zaangażowania pracowników i pogorszenia ich nastroju.

Źródło: „Fizjologiczne i ergonomiczne aspekty organizacji pracy zdalnej ze szczególnym uwzględnieniem pracowników starszych”, Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera